Dzień Wyzwolenia i okoliczności podpisania umowy pokojowej

03 Marzec, 2023, 07:30

3 marca 1878 r. (19 lutego w starym stylu) około godziny 17.00 w małym miasteczku San Stefano została podpisana rosyjsko-turecka umowa, która zakończyła kolejną wojnę między Rosja i Turcją.

Okoliczności

Jak doszło do podpisania umowy pokojowej?

Na początku lutego armia rosyjska dotarła do oddalonego o 12 km od Carygradu San Stefano. W warunkach ogłoszonej mobilizacji ze strony Austro-Węgier i obecności floty angielskiej w rejonie cieśniny Dardanele na Morzu Marmara rozmowy między rosyjskimi i tureckimi przedstawicielami były bardzo trudne.

Po przerwaniu i ponownym wznowieniu rozmów hrabia Ignatiew zdecydował się na pewien interesujący ruch - oświadczył, że jeśli strona turecka nie przyjmie warunków umowy, armia rosyjska będzie kontynuować atak na Carygrad.

Rankiem 18 lutego, czyli 2 marca według nowego stylu, oddziały rosyjskie ustawiły się w bojowym szyku, a ok. godz. 10.00 rozległ się sygnał do ataku. Żołnierze skierowali lufy karabinów w stronę tureckiej stolicy, ale nie zrobili nawet 100 kroków, gdy zatrzymali się, ponieważ nad budynkiem administracji tureckiej, gdzie prowadzone były rozmowy pokojowe, pojawiła się biała flaga.

Podpisanie umowy pokojowej

Następnego dnia - 3 marca, umowa została podpisana. Ze strony rosyjskiej umowę podpisał hrabia Nikołaj Ignatjew i Alexander Nelidow, a ze strony tureckiej minister spraw zagranicznych Saffet Pasha i i Sadullah Bey.

Poznaj kilka interesujących faktów o osobach, które podpisały umowę pokojową w San Stefano.

Hrabia Ignatiew

Przed przybyciem do San Stefano hrabia Ignatiew bardzo się spieszył, gdyż miał ze sobą tekst umowy zatwierdzony przez cara. Gdy jechał w kierunku szczytu Szipka po zalodzonej drodze, na której miały swoje stanowiska oddziały rosyjskich żołnierzy i wolontariuszy, nagle jego powóz pośliznął się i poleciał w dół. Ignatiew zachował jednak zimną krew. Chwycił się jakiegoś krzaka i zawisł nad przepaścią. Zauważyli go żołnierze, zeszli po linie i wyciągnęli go.

Alexander Nelidow

Drugą osobą ze strony rosyjskiej upoważnioną do podpisania umowy był Alexander Nelidov - dyplomata, który niejednokrotnie wykonywał specjalne i tajne misje. Ukończył ze złotym medalem Liceum w Kiszyniowie, a następnie Wydział Języków Orientalnych i Wydział Prawa na Carskim Uniwersytecie w Sant Petersburgu.

Saffet Mehmed Pasha

Ze strony tureckiej umowę podpisał Saffet Mehmed Pasha - minister spraw zagranicznych Imperium Osmańskiego. Z urodzenia był krymskim tatarem. Podczas gdy był wiceministrem kultury, udał się do niego Heinrich Schliemann - niemiecki archeolog amator, odkrywca Troi, Myken i Tyrynsu, który próbował w tym czasie odkryć pozostałości starożytnej Troi.

Turek przekonany, że chodzi o dużo złota, kazał Schliemannowi zaczekać osiem dni. W tym czasie zmusił dwóch właścicieli ziemi, do jej odsprzedania za 600 franków i wydał pozwolenie na prowadzenie prac wykopaliskowych, zobowiązując Schliemanna do wydania mu wszystkiego co tam znajdzie. Archeolog miał już zamiar zrezygnować z tego projektu, ale z pomocą amerykańskiego ambasadora, przekonano Turka, że otrzyma tylko połowę znalezionych przedmiotów.

Sadullah Bey

Drugim przedstawicielem Turcji, który złożył swój podpis pod umową pokojową w San Stefano był Sadullah Bey – pracownik Wysokiej Porty w Berlinie. Jak na ironię losu, ten sam dyplomata podpisywał później również traktat berliński, dokonujący rewizji umowy podpisanej w San Stefano.

Dlaczego rewizja umowy?

Traktat pokojowy z San Stefano został zawarty z naruszeniem przez Rosję wstępnych tajnych porozumień z Austro-Węgrami. Chodzi o Porozumienie z Reichstadt zawarte w 1876 r. oraz Konwencję Budapeszteńską z 1877 r., który wymagały, aby na Bałkanach nie powstawało duże państwo słowiańskie.

Traktat berliński

Dlatego traktat z San Stefano nie został uznany przez inne mocarstwa, a wojna rosyjsko-turecka 1877/1878 zakończyła się 13 lipca 1878 r. (1 lipca, w starym stylu) traktatem berlińskim, na mocy którego ziemie bułgarskie zostały podzielone na 5 części:

Księstwo Bułgarii ze stolicą w Sofii, obejmujące obszar między Dunajem, a Starą Płaniną i region Sofii. będące wasalem tureckiego sułtana.
Wschodnia Rumelia ze stolicą w Płowdiw, region autonomiczny pod panowaniem tureckiego sułtana, obejmujący Nizinę Górnotracką, góry Sredna Gora i region Burgas.
Wschodnia Tracja, Egejska Tracja oraz Macedonia pod bezpośrednią władzą sułtana.
Zachodnie obrzeża (wokół miast Nis, Pirot i Wranja) zostały przekazane Serbii.
Dobrudża Północna została przekazana Rumunii.

San Stefano

Dziś dawne miasteczko San Stefano jest dzielnicą Stambułu, a od 1926 roku, kiedy przyjęto ustawę, zgodnie z którą każde zamieszkałe miejsce musi mieć turecką nazwę, nazywa się Yeshilkoy – co w tłumaczeniu oznacza "Zielona Wioska”.

W pobliżu Yeshilkoy znajdowało się stare główne lotnisko Stambułu - Stambuł Atatürk (ISL/LTBA) (İstanbul Atatürk Havalimanı).

Do dziś mieszka tu wielu chrześcijan, którzy do początku XX wieku stanowili nawet większość. W czasie świąt chrześcijańskich dekorują oni sklepy i domy choinkami i wielkanocnymi symbolami.

Autor: Przyblizamybulgarie

Napisz komentarz