Miecz i pierścień Chana Kubrata

18 Lipiec, 2022, 05:30

Poza granicami naszego kraju znajdują się wielkie skarby władców bułgarskich, którzy władali terytoriami, które dziś nie są częścią Bułgarii.

Stara Wielka Bułgaria

Stara Wielka Bułgaria czyli Bułgaria za czasów Chana Kubrata rozciągała się na przykład, na terenach dzisiejszej Rosji i Ukrainy.

Chan Kubrat

Chan Kubrat był bułgarskim władcą z rodu Dulo, wodzem plemienia Onogunduri. W 632 zjednoczył rozproszone plemiona bułgarskie tworząc na podbitych ziemiach potężny sojusz plemienny zwany Starą Wielką Bułgarią (lub Bułgarią), która pod względem potęgi i wpływów ustępowała jedynie Bizancjum i obejmowała duże terytoria obecnej Ukrainy, Rosji i Kaukazu Północnego.

Chan Kubrat rządził przez 60 lat - od 605 do 665. Był mądrym władcą. Legenda o wiązce patyków i synach Chana Kubrata jest znana na całym świecie. Starał się nauczyć synów, że w jedności siła. Pojedynczy patyk łatwo złamać, wiązki nie.

Synowie Chana Kubrata

Synowie nie posłuchali jednak rad swojego ojca. Po śmierci Chana Kubrata Wielka Bułgaria rozpadła się. Istniała nieco ponad pół wieku. Jego synowie pokłócili się i rozproszyli się po świecie.

Asparuch, założył Bułgarię Dunajską, która rozciągała się na obu brzegach Dunaju w pobliżu Morza Czarnego. To jemu zawdzięczamy, że Bułgaria istnieje dzisiaj na swoich obecnych ziemiach.

Pereszczepinski skarb

W 1912 roku nad rzeką Worskla w pobliżu wsi Małaja Pereszczepina, ok. 13 km na południe od miasta Połtawa na Ukrainie, przypadkowo został odkryty ogromny skarb składający się z 25 kg złota i 50 kg srebrnych przedmiotów, należący jak się później okazało najprawdopodobniej do Chana Kubrata.

Historia znalezienia skarbu

Istnieje kilka wersji tego, jak doszło do odnalezienia skarbu. Różnią się one szczegółami. Główni bohaterzy i fakty nie budzą wątpliwości. Skupimy się na tym, jak wydarzenia są opisane w książce „Pereszczepinski Skarb”, której jednym z autorów jest dyrektor Muzeum Historii Lokalnej w Połtawie Aleksander Suprunenko.

29 maja 1912 r. 12-letni Fedor Derkacz pasł bydło na obrzeżach wsi. Znalazł dziurę w piasku i szturchnął ją patykiem - coś zagrzechotało. Odgarnął rękoma piasek i zobaczył żółte naczynie z dwoma uchwytami. Nie mógł go wyciągnąć. Wezwał na pomoc 14-letniego Karpa Madżharu. Chłopcy wyciągnęli naczynie i ukryli je w jeziorze, po czym pobiegli po matkę Derkacza.

W trójkę dokopali się do naczyń wyglądających jak kielichy. Mama Fedora była przerażona. Była przekonana, że ktoś obrabował kościół i powiadomiła władze.

Zanim wiadomość o odkryciu złota dotarła do władz w pobliskim mieście Połtawa, miejscowi rozgrabili już znaczną jego część. Część udało się potem odnaleźć i odzyskać.

Skarb dziś

Znaleziony i ocalały skarb jest przechowywany w Ermitażu w Petersburgu, jednym z największych muzeów na świecie.

Jest tutaj około 800 złotych i srebrnych przedmiotów, biżuterii, naczyń i innych przedmiotów ozdobionych szlachetnymi kamieniami.

Historycy datują je na połowę VII wieku ze względu na najwcześniejszą bizantyjską monetę w kolekcji.

Dwa najbardziej kultowe przedmioty – miecz Chana Kubrata i pierścień z monogramem ΧΟΥΒΡΑΤΟΥ ΠΑΤΡΙΚΙΟΥ – były wystawione w Bułgarii, w Sofii, w Sali Balowej Narodowej Galerii Sztuki w 2019 roku.

Pochodzenie skarbu

Początkowo istniały różne domysły na temat pochodzenia skarbu/ Jedna z hipotez głosiła, że złoty skarb należał do wodza chazarskiego, a inna że to węgierski (awarski) skarb.

W latach 80. spór o skarb z Pereszczepiny rozstrzygnął niemiecki archeolog prof. Joachim Werner, któremu udało się odczytać tekst na trzech złotych pierścieniach w znalezisku. Tym samym ostatecznie udowodnił, że dwa z nich należą „do Patrycjusza Kubrata”.

Chan Kubrat spędził dużą część swojego życia w Konstantynopolu i otrzymał od cesarza Herakliusza tytuł patrycjusza.

Zdaniem Joachima Wernera, profesora nadzwyczajnego Akademii Bawarskiej, miejsce znalezienia skarbu nie jest przypadkowe. Jedna z rezydencji Chana Kubrata znajdowała się w Małoj Pereszczepinie i tam chan zakończył swoje życie

Czy znaleziono grób Chana Kubrata?

W miejscu, w którym znaleziono skarb, znaleziono również pozostałości skrzyni. Zdaniem Aleksandra Suprunenko to mógł być grób. Ale nie ma naukowego dowodu, że były to prochy Kubrata, a nie jakiegoś innego chana.

Odnalezione przedmioty mogły nie być skarbem Kubrata, a pamiątkowymi darami. Kubrat był chrześcijaninem, a na miejscu znaleziono bizantyjskie monety z dziurami, podobne do tych, którymi pogańscy koczownicy ozdabiali swoje konie.

Małaja Pereszczepina

Sensacyjne odkrycie z 1912 roku zmieniło jakościowo życie Maloj Pereszczepiny. Wielu mieszkańców wsi wyremontowało nagle domy lub wybudowało nowe, zakupiło zagraniczny sprzęt lub inwentarz. Mówią, że wciąż w prywatnych kolekcjach i na aukcjach można znaleźć przedmiotu ze skarbu z Pereszczepiny.

Pomnik Chana Kubrata

W miejscu, w którym znaleziono skarb, wzniesiono pomnik z czarnego marmuru ku pamięci Chana Kubrata. Jest na nim wyrzeźbiony znak rodziny Dulo IYI, a poniżej napis: „Zjednoczenie tworzy siłę. Wielki Chan Kubrat, mianowany przez Boga, Władca Starej Wielkiej Bułgarii”,

Zdaniem Alexandra Suprunenko może być niewielki błąd w usytuowaniu pomnika. Uważa, że miejsce odnalezienia skarbu i prawdopodobny grób Kubrata mogą znajdować się ok. 50-60 metrów dalej.

Każdego roku 18 lipca pielgrzymują pod pomnik Bułgarzy, Ukraińcy i inni, aby pokłonić się przed Chanem Kubratem. Miejsce to uważane jest za święte, dlatego też odwiedzane jest w ważnych momentach życia, w czasie ślubu, na zakończenie szkoły itp.

O Chanie Kubracie i jego synach pisaliśmy już przy okazji sprawy macedońskiej: