Powstanie Kwietniowe - w rocznicę wybuchu
19 Kwiecień, 2024,
07:30
20 kwietnia (w starym stylu, 1 maja w nowym stylu) obchodzimy w Bułgarii rocznicę Powstania Kwietniowego (1876 r).
Wydźwięk powstania
Chociaż zostało ono okrutnie stłumione, zginęło wówczas ponad 30 000 osób, setki miast i wsi zostało zniszczonych i zrównanych z ziemią, a ich mieszkańcy zostali poddani represjom to przyniosło ono pewien skutek - wywołało silną reakcję w Europie i przyciągnęło międzynarodową uwagę do sprawy bułgarskiej – wyzwolenia spod pięciu wieków panowania turecko-osmańskiego.
Wybitni światowi pisarze, dziennikarze i osoby publiczne wyrazili swoje oburzenie z powodu okrucieństwa, które spotkało naród bułgarski.
Może nie pisalibyśmy o tym, gdyby nie pewien komentarz na FB, ile to zawdzięczamy Turkom…
O krwawym stłumieniu Powstania Kwietniowego pisało ponad 200 europejskich gazet.
Victor Hugo
17 sierpnia 1876 roku francuski pisarz Victor Hugo wygłosił przed francuskim parlamentem przemówienie w związku z okrucieństwami podczas stłumienia Powstania Kwietniowego w Bułgarii. Wzywał Francję, Francuzów i świat do wypełnienia swego moralnego i humanitarnego obowiązku wobec walki wyzwoleńczej narodu bułgarskiego: „Nadszedł czas, aby podnieść głos… Są chwile, kiedy sumienie ludzkie zabiera głos i nakazuje rządom, aby go wysłuchały... Kiedy skończy się męczeństwo tego małego, bohaterskiego narodu? Nadszedł czas, aby cywilizacja wydała zakaz, by trwało to nadal. My, narody, nakazujemy rządom wydanie takiego rozkazu…”
Januarius McGahan
Amerykański dziennikarz Januarius McGahan wysłany jako korespondent wojenny przez londyńską gazetę Daily News po Powstaniu Kwietniowym i podczas wojny rosyjsko-tureckiej odwiedził m.in. Batak, Peruszicę (Perushtitsa), Panagjuriszte (Panagyurishte), Klisurę i Płowdiw. Podczas całego swojego pobytu w Bułgarii informował międzynarodową komisję śledczą o tym co widział, a wyniki były przerażające.
Wstrząśnięty pisał: „Są rzeczy zbyt straszne, które nie pozwalają, aby spokojnie je zbadać; rzeczy tak haniebne, że oko nie chce na nie patrzeć, a umysł nie chce ich analizować”. Informacja McGahana zmieniła opinię premiera Disraelego i dyplomacji brytyjskiej, która do tego czasu uważała, że fakty dotyczące okrucieństw Turków w Bułgarii są mocno przesadzone.
„To był przerażający widok – widok, który będzie nas prześladować przez całe życie… małe dziecinne rączki wyciągnięte, jakby błagały o pomoc; niemowlęta, które zmarły, zaskoczone jasnym blaskiem miecza i czerwonymi rękami dzikich mężczyzn, którzy go dzierżyli. Nigdy nie wyobrażałam sobie rzeczy tak przerażających” – pisał McGahan.
Oscar Wilde
Oscar Wilde - wielki irlandzki poeta, dramaturg i pisarz nie pozostał również obojętny na okrucieństwa w małym chrześcijańskim kraju i napisał sonet o masakrze chrześcijan w Bułgarii. „Tutaj jęki wypełniają ciszę, a twoi kapłani giną. Czy nie słyszysz, jak płacz unosi się nad zimnymi trupami dzieci?”
Eugene Schuyler
Eugene Schuyler - Konsul Generalny i Sekretarz Ambasady USA w Stambule w swoim raporcie napisał: „W Panagiuriszte wielu mieszkańców uciekło, ale liczba zabitych wyniosła około 3000, z czego większość stanowiły kobiety i dzieci ... Starcom wyłupiano oczy, odcinano im kończyny i w ten sposób pozostawiano na śmierć... Kobiety w ciąży rozrywano na kawałki, noworodki roznoszono na bagnetach karabinów, a małe dzieci zmuszano do noszenia krwawych głów swoich towarzyszy …”
Giuseppe Garibaldi
17 sierpnia 1876 roku Giuseppe Garibaldi napisał: „Batak miał 9 000 mieszkańców, obecnie jest ich 1300. Życie 7 000 ludzi zostało zgaszone..
William Gladstone
William Gladstone - brytyjski polityk i mąż stanu napisał: „Popełnione zbrodnie i okrucieństwa mają tak ogromne rozmiary, że nie mają żadnego przykładu we współczesnej historii. Są tak niewyrażalne, podłe, że język i pióro nie są w stanie opisać ich w prawdziwej postaci. To wstyd, że w ogóle można było popełnić taki czyn”.
Fiodor Dostojewski
Temat okrucieństw na ziemiach bułgarskich pojawia się w powieści Fiodora Dostojewskiego „Bracia Karamazow”, uważanej za światowe arcydzieło literatury. „Tak, ostatnio pewien Bułgar w Moskwie opowiadał mi, jak Turcy i Czerkiesi tam z nimi, w Bułgarii, wszędzie czynią zło, bojąc się powszechnego powstania Słowian – to znaczy palą, mordują, gwałcą kobiety i dzieci, przybijają gwoździami aresztowanych za uszy i tak ich zostawiają do rana, a rano wieszają - itd., nie sposób wszystkiego sobie wyobrazić.
Czasem mówi się o „zwierzęcym” okrucieństwie człowieka, ale jest to strasznie niesprawiedliwe i obraźliwe wobec zwierząt: zwierzę nigdy nie może być tak okrutne jak człowiek… Ci Turcy z przyjemnością torturowali także dzieci, począwszy od ich wyciągania z łon matek, aż do podrzucania niemowlaków do góry i nabijania je na bagnety na oczach matek..”
Czasem mówi się o „zwierzęcym” okrucieństwie człowieka, ale jest to strasznie niesprawiedliwe i obraźliwe wobec zwierząt: zwierzę nigdy nie może być tak okrutne jak człowiek… Ci Turcy z przyjemnością torturowali także dzieci, począwszy od ich wyciągania z łon matek, aż do podrzucania niemowlaków do góry i nabijania je na bagnety na oczach matek..”
Następstwa powstania
Pod wpływem opinii publicznej po stłumieniu Powstania Kwietniowego doszło do zwołania konferencji w Konstantynopolu. Powodem jej zwołania było powstanie w Bośni i Hercegowinie w 1875 r., Powstanie Kwietniowe w Bułgarii, a także późniejsza wojna między Serbią i Czarnogórą z jednej strony, a Imperium Osmańskim z drugiej.
Powstanie Kwietniowe choć okrutnie stłumione oraz bohaterska obrona przełęczy Szipka (Shipka) przez bułgarskich ochotników podczas rosyjsko-tureckiej wojny wyzwoleńczej to najważniejsze wydarzenia, które doprowadziły do wyzwolenia Bułgarii po niemal pięciu wiekach niewoli turecko-osmańskiej.
Autor: Przyblizamybulgarie
Napisz komentarz
Wydarzenia
Ludzie
Inne