Powiedz ser! Bałkański ser. Say cheese! Balkan Cheese. Dobrudża - Szlak Sera

17 Luty, 2023, 07:30

Bułgarski ser

„Sirene” po bułgarsku to ser. Ale w Polsce ser może być biały lub żółty. W Bułgarii ser („sirene”) jest tylko jeden – biały, twardy, soczysty i słony. To nie znaczy, że w Bułgarii nie mamy sera żółtego, ale to już nie „sirene” (ser), a „kaszkawał”.

W Polsce nie ma tego, co w Bułgarii nazywamy serem (sirene). Polski ser jest zupełnie inny i dlatego nie można zrobić prawdziwej szopskiej sałatki, najpopularniejszej potrawy kuchni bułgarskiej. Bez bułgarskiego sera sałatka może i jest smaczna, ale nie jest szopska!

MIG Bałczik – Generał Toszewo

MIG Bałczik – Generał Toszewo to lokalna grupa działania, partner w międzynarodowym projekcie badającym i dokumentującym bałkańskie sery w regionie.

Jego celem jest zaprezentowanie tradycyjnej lokalnej produkcji sera, oznakowanie i promocja sera bałkańskiego.

Powiedz ser! Bałkański ser.

W ramach projektu został stworzony znak towarowy „Powiedz ser! Bałkański ser. Say cheese! Balkan Cheese”, którym wyróżniane są i mogą się nim posługiwać wyłącznie te mleczarnie położone w rejonie MIG, które produkują autentyczny, oryginalny ser według starych receptur.

Ideą jest nie tylko rozpoznawalność marki i zachowanie lokalnych tradycji, ale także zwrócenie uwagi klientów i szefów kuchni w regionie na lokalny produkt wysokiej jakości, na sery domowej produkcji, białe i żółte.

Badania Instytutu Eureka

Na zlecenie MIG Bałczik – Generał Toszewo, Europejski Instytut Turystyki Kulturowej EUREKA przeprowadził w okresie od stycznia do marca 2022 r. badanie serów produkowanych w ośmiu małych rodzinnych gospodarstwach rolnych w okolicy.

Przeprowadzona kontrola wykazała, że w gospodarstwach tych przestrzega się dobrych lokalnych tradycji ręcznej produkcji serów i wykorzystując własne, tradycyjne receptury.

Stosuje się tradycyjny sposób chowu zwierząt, wypas w ekologicznie czystym regionie, a sery produkuje się w 100% z prawdziwego mleka.

Festiwal Sera

Swoje wyroby lokalni producenci zaprezentowali na Festiwalu Sera, który odbył się na początku września 2022 roku w Bałcziku.

Wszyscy mogliśmy się przekonać o najwyższej jakości prezentowanych produktów i o ich wyjątkowości. Potwierdziło to wielu testerów, smakoszy i koneserów serów, którzy wzięli udział w tym wydarzeniu.

Na potrzeby projektu wybrano również sery, które mają promować markę „Powiedz ser! Bałkański ser. Say cheese! Balkan Cheese”, a aby lepiej zaprezentować i promować te małe rodzinne gospodarstwa, wytyczono przez Dobrudzę „Szlak Sera”.

Szlak Sera

Podążając tym szlakiem po gminach Bałczik i Generał Toszewo można zwiedzić gospodarstwa, spotkać się i porozmawiać z ich właścicielami, skosztować tradycyjnych lokalnych serów, a także zobaczyć ciekawe zabytki.

A oto przykładowy program wycieczki Szlakiem Sera:

Bałczik (Balchik) - perła północnego wybrzeża Morza Czarnego. Tutaj, oprócz spędzenia przyjemnych letnich wakacji na plaży, można zwiedzić Pałac i Ogród Botaniczny - symbol miasta, pozostałości świątyni Bogini Matki Kybele - najlepiej zachowanej świątyni Kybele w całej Europie.
Obrocziszte (Obrochishte) – wieś położona ok. 15 km od Bałcziku, gdzie znajduje się hodowla kóz Nedelczo Rusewa. Można tu skosztować i kupić kozie mleko oraz domowe sery kozie.

Przy wyjeździe z wioski na niewielkim wzgórzu, gdzie znajduje się tekke - średniowieczny klasztor z grobowcem Ak Yazl Baba – Św. Atanazego, już w czasach starożytnych istniało sanktuarium. Dziś jest to kompleks rytualny, czczony zarówno przez muzułmanów, jak i chrześcijan.
Senokos – wieś położona ok. 17 km od Bałcziku, gdzie Dimitar Dimitrow od wielu lat hoduje ponad 100 owiec na rodzinnej farmie owiec.
Dybowik (Dabovik) – wieś, w której żyje pamięć o poetce Dorze Gabe, która pisała wspaniałe wiersze dla dzieci. Muzeum poświęcone poetce przechowuje ciekawe eksponaty z jej życia i twórczości.
Rosen - tutaj znajduje się farma licząca ponad 180 owiec należących do Penki i Panajota Wasilewych.
Kardam - kolejny przystanek na szlaku to mleczarnia firmy Rolles AD, która produkuje butikowe sery dla koneserów. Warto wstąpić również na kozią farmę Nikoli Wasilewa, która znajduje się na początku wioski.
Jowkowo (Yovkovo) – wieś położona ok. 6 km za Kardamem. Tutaj mieszkał pisarz Jordan Jowkow (Yordan Yovkov), który opiewał piękno Dobrudży. Dziś wieś nosi jego imię, a na miejscu domu poety znajduje się tablica pamiątkowa. Niedaleko znajduje się także opisana w jednej z powieści Jowkowa dawna placówka graniczna.
Generał Toszewo (General Toshevo) – miasto położone ok. 16 km od Jowkowa, znane z muzeum Dobrudży, parku i pomnika Jordana Jowkowa oraz domu kultury, który organizuje wiele festiwali i inicjatyw.

Tutaj obowiązkowo trzeba zatrzymać się w domu Stojanki Georgiewy, która wraz z synem hoduje 25 krów i produkuje bardzo smaczne żółte sery. Dom znajduje się naprzeciwko cerkwi Św. Dymitra, ok. 300 m. w kierunku wsi Prisad i drogi do Bałcziku.
Dropla – wieś położona na trasie powrotnej z Generał Toszewo do Bałcziku. Tutaj znajduje się farma krów Danaila Nikołowa. We wsi jest również odrestaurowany zajazd Antymowski Chan, opisany przez Jordana Jowkowa, w którym dziś możemy spróbować autentycznej dobrudżańskiej kuchni.

W Bałcziku, podczas zwiedzania przepięknego ogrodu botanicznego, warto zaopatrzyć się w pałacowej winiarni w butelkę dobrego czerwonego wina. Będzie idealnie pasować do zakupionych serów "Powiedz ser! Bałkański ser”!