1 listopada - co świętujemy w Bułgarii

31 Pażdziernik, 2022, 05:30

W swojej wielowiekowej historii, przez prawie 500 lat Bułgaria znajdowała się w niewoli turecko-osmańskiej, podczas której elita narodu bułgarskiego została zniszczona. Były to lata ruiny, braku bułgarskiego ducha i utraty godności narodowej.

Paisjusz Chilendarski

„Wybudzanie” z tej niewolniczej rzeczywistości rozpoczął w 1762 roku mnich Paisjusz Chilendarski pisząc swoje wielkie dzieło „Słowianobułgarska historia”.

Budziciele

Po nim pojawili się inni, znani i mniej znani Bułgarzy, wielcy patrioci, którzy kontynuowali dzieło wybudzania bułgarskiego narodu z niewoli. Byli wśród nich księża, nauczyciele, pisarze, poeci, rewolucjoniści.

W latach niewoli i bezprawia otwierali oczy Bułgarom, przypominali o ich świetlanej i chwalebnej przeszłości, o wiedzy, osiągnięciach, zaszczytach. Niestrudzenie pracowali na rzecz oświecenia narodu, a później także nad przygotowaniami do walki zbrojnej o wyzwolenie narodowe. Walczyli o przywrócenie niepodległości Bułgarskiej Cerkwi Prawosławnej, oficjalne uznanie przez sułtana tureckiego terytoriów zamieszkanych przez Bułgarów, o rozwój oświaty i nauki po wyzwoleniu.

Ludzi tych nazywamy narodowymi „budzicielami” (buditeli), od „budzić”, „przebudzenie”.

Są oni dla nas Bułgarów jasnym przykładem, światłem i drogowskazem. Zapisali się na kartach historii swoją odwagą, uczciwością i głęboką miłością do Ojczyzny.

1 listopada w Bułgarii

Im poświęcone jest Święto Narodowych Budzicieli, które obchodzimy 1 listopada.

Po raz pierwszy obchodzono je w Płowdiwie w 1909 r. Od 1922 do 1945 r. było świętem ogólnokrajowym. Potem odwołano je i przywrócono ponownie w 1992 roku.

Po Paisjuszu Chilendarskim najsłynniejszymi budzicielami byli

Sofroniusz Wraczański – duchowny prawosławny, biskup Wracy (miasto w Bułgarii), osoba publiczna, protoplasta współczesnej literatury bułgarskiej. Stworzył też pierwszą transkrypcję „Słowianobułgarskiej historii”.
Neofit Riłski – działacz o niezależny Kościół bułgarski i kontynuator idei przekształcenia edukacji bułgarskiej w świecką.
Wasił Apriłow – kupiec, przekazał pieniądze na budowę pierwszej bułgarskiej szkoły świeckiej w Gabrowie w 1835 roku.
Petyr Beron – wydawca „Rybnego Elementarza” w 1824 roku, pierwszego masowego podręcznika w XIX wieku, wprowadził nowy sposób nauczania, nadał bułgarskiej edukacji europejski wygląd.
Zachari Stojanow – rewolucjonista, polityk i pisarz, napisał słynne „Zapiski z powstań bułgarskich”.
Christo Botew – rewolucjonista, jeden z największych bułgarskich poetów. Pisał głównie wiersze o tematyce patriotycznej. Zginął za wolność Bułgarii podczas Powstania Kwietniowego w 1876 roku.
Dimityr i Konstantin Miładinowi - patrioci i nauczyciele odrodzenia, którzy zebrali wiele pieśni ludowych, przysłów, zagadek i zwyczajów.
Dobri Czintułow (Chintulov) – poeta, kompozytor, autor tekstów najbardziej lubianych pieśni odrodzeniowych.
Wasił Lewski – bohater narodowy, apostoł bułgarskiej wolności. Zginął za wolność Bułgarii.
Luben Karawełow – poeta, pisarz, encyklopedysta, dziennikarz, przyczynił się do rozwoju bułgarskiej myśli społecznej.
Dobri Wojnikow - pisarz, dramaturg, założył pierwszy bułgarski teatr.
Iwan Wazow – ojciec literatury bułgarskiej.

Budziciele dziś

Dziś „budzicielem” jest każdy, kto kocha swój naród i którego działania są związane z realizacją ważnego społecznie celu. Może to być zachowanie języka i tradycji bułgarskich, bezpłatna pomoc medyczna, dostępna i nowoczesna edukacja, wsparcie najsłabszych grup społecznych. „Budzicielem” może być każdy z nas.

Autor: Przyblizamybulgarie

Napisz komentarz