Razboiszki Monastyr

11 Grudzień, 2023, 07:30

Razboiszki Monastyr (Razboishki) to jeden z najbardziej tajemniczych klasztorów, owiany wieloma legendami.

Położenie

Znajduje się około 80 km na północ od Sofii, ok. 10 km za Godecz (Godech) i zaledwie ok. 4 km od granicy z Serbią, w wąwozie rzeki Niszawy. Miejsce ukryte przed wzrokiem, zatopione wśród lasów i skał, które zachowało duchową atmosferę przeszłości.

Dojście

Najłatwiej do niego dotrzeć ze wsi Razboiszte (Razboishte), skąd prowadzą znaki. Za wsią, na jej obrzeżach jest polana, która może służyć jako parking, a dalej prowadzi szlak turystyczny.

Ścieżka nie jest długa, ale jest ciekawa. Z góry rozpościerają się piękne widoki na płaskowyż nad rzeką Niszawa, a dalej niesamowity widok na klasztor Razboiszki i skalną cerkiew, która z tego miejsca wygląda jakby utknęła w skałach. Dojście do klasztoru zajmie ok. 30 min.

Św.Sawa i pustelnicy

Dokładne informacje na temat pochodzenia klasztoru nie zachowały się, ale wiadomo, że już w średniowieczu jaskinie skalne wokół klasztoru zamieszkiwali mnisi-pustelnicy. Według legendy znalazł tu schronienie również święty Sawa. Gdy wyruszał w drogę do Jerozolimy, zastał go w tym miejscu Wielki Post i spędził w jaskini 40 dni. Od tego czasu ze skały wypływa lecznicza woda.

Historia

Ponieważ klasztor wielokrotnie płonął, nikt nie jest w stanie z całą pewnością powiedzieć, kiedy, jak i przez kogo został zbudowany. Niektórzy twierdzą, że święta siedziba jako skalny zespół klasztorny powstała już w czasach Pierwszego Królestwa Bułgarii, a inni, że stało się to kilka wieków później.

Wiadomo, że w okresie Drugiego Cesarstwa Bułgarskiego i w pierwszych lat panowania osmańskiego okolice Godecz były dużym ośrodkiem klasztornym, częścią sofijskiej Świętej Góry, a dolina Niszawy była duchowym centrum zachodniej Bułgarii.

Cerkiew w skałach i pierwsze zabudowania klasztorne powstały najprawdopodobniej w XIV wieku w czasach cara Iwana Aleksandra, czego dowodem mogą być fragmenty zachowanych fresków w cerkwi. Dziś pokryte są one grubym tynkiem wapiennym, który, jak się zdaje, zachował je na przestrzeni wieków. Zdaniem ekspertów pod tynkiem kryje się z pewnością więcej malowideł, ale aby je odkryć, potrzeba będzie nie lada pieniędzy, gdyż cała południowa ściana spoczywająca na skale jest nasiąknięta wilgocią.

W klasztorze zachował się też stary ikonostas z XIX w. Nowy pochodzi z 1950 r. Przechowywana jest tutaj również stara drukowana bułgarska mineja z 1869 roku (zbiór tekstów liturgicznych, uporządkowanych według kolejnych dni prawosławnego kalendarza liturgicznego).

Legendy

Z budową cerkwi związana jest legenda. Według niej mnisi próbowali kilkakrotnie zbudować cerkiew u podnóża skał, ale tajemnicze siły każdej nocy niszczyły to, co ci zbudowali w ciągu dnia. Pewnej nocy jednemu z mnichów ukazała się sama Matka Boża i powiedziała mu, że powinni zbudować cerkiew wysoko w skałach, bo jest tam silna, oczyszczająca energia. Tak też uczynili.

Inna legenda o klasztorze głosi, że wasal sułtana postanowił spalić wszystkie klasztory w okolicy. Gdy dowiedział się o tym mnich z Razboiszkiego Monastyru, wspiął się po drabinie do cerkwi i podpalił za sobą drabinę. Dzięki temu rozbójnikom nie udało się spalić klasztoru, ale odważny mnich przepłacił to życiem, bo nie miał jak zejść.

Czasy niewoli

Przez długi czas klasztor nosił nazwę Kurżiłowcy od pobliskiej wsi Kurżiłowcy (Kurzhilovtsi), która w XVI wieku została spalona przez oddział Baszybuzuków.

W czasie niewoli tureckiej klasztor był kilkakrotnie dewastowany i za każdym razem odbudowywano go. Pewnego razu odbudowując klasztor przeniesiono go z lewego brzegu Niszawy na prawy brzeg rzeki bardziej nasłoneczniony, gdzie znajduje się do dziś. Tym samym cerkiew pozostała poza murami klasztoru, choć zachowała funkcję cerkwi klasztornej.

W okresie niewoli w klasztorze produkowano proch strzelniczy dla bułgarskich czetników (partyzantów, rewolucjonistów), którzy często znajdowali schronienie w klasztorze. Gościł tu m.in. słynny Wasyl Lewski - Apostoł Wolności i jego towarzysz ks. Matei Preobrażeński.

Czasy nowsze i obecnie

Na początku XX wieku Klasztor Razboiszki opustoszał. Dopiero w 1947 roku osiedliły się w nim trzy zakonnice. Budynki gospodarcze były prawie zniszczone, a bezcenne freski w skalnej cerkwi całkowicie zniszczone. Z biegiem lat, z pomocą okolicznej ludności, zakonnicom udało się odbudować klasztor, przywrócić mu życie i odrestaurować skalną cerkiew.

Dziś klasztor jest otwarty do zwiedzania w piątki, soboty i niedziele, a jego święto obchodzone jest 21 listopada, w dzień wprowadzenia Najświętszej Maryi Panny do świątyni jerozolimskiej i jej poświęcenia Bogu.

Cerkiew Razboiszkiego Monastyru jest drugą, zaraz po Besarbowskim Monastyrze niedaleko Ruse, czynną skalną cerkwią w Bułgarii.

Razboiszki Monastyr i okolice to niezwykle atrakcyjne miejsce na spacer. Malowniczy wąwóz, meandry na rzece Niszawa, przepiękne widoki, cerkiew wbita w skały i znajdujące się w niej stare malowidła ścienne, dziedziniec i stare budynki klasztoru, gdzie czas jakby się zatrzymał w miejscu, a przy tym cisza i spokój, zakłócane tylko od czasu do czasu przez przejeżdżający pociąg towarowy.

Odkryj Bułgarię!

Autor: Przyblizamybulgarie

Napisz komentarz