Tekke Ak Yazale Baba - mistyczne miejsce koło Bałczika

28 Kwiecień, 2023, 07:30

W starym klasztorze derwiszów, ok. 3 km od kurortu Albena, zarówno chrześcijanie, jak i muzułmanie wierzą, że zdarzają się cuda.

Magiczne miejsce pełne energii

Jadąc z Albeny do Bałcziku przez Obrocziszte (Obrochishte), nie możesz nie zauważyć kopuł mistycznego budynku i kamiennej altany z 8 kolumnami, zbudowanej w jednym z najbardziej energetycznych miejsc w okolicy, które przyciąga tysiące pielgrzymów, pragnących wchłonąć jego ukrytą moc, w poszukiwaniu zdrowia i pomocy w rozwiązaniu problemów.

To tekke Ak Yazale Baba – w przeszłości najsłynniejsza jednocześnie muzułmańska i chrześcijańska świątynia na ziemiach bułgarskich, magiczne miejsce z niezwykłą energią, wyjątkowy dom modlitwy – jeden z największych na Bałkanach i najlepszy przykład osmańskiej architektury kultowej na naszych ziemiach z początku XVI wieku.

Pierwsze wzmianki

Po raz pierwszy o tekke wspomniał słynny turecki podróżnik Evliya Çelebi w 1652 roku: „Z wyjątkiem mauzoleów imamów Alego i Husajna w Bagdadzie, nie ma innej takiej tekke ani w Anatolii, ani w Persji”.

Jeden z największych klasztorów derwiszy

Dwieście lat później miejsce to zachwyciło również Feliksa Kanitza - jednego z największych znawców Europy Południowo-Wschodniej, który napisał: „We wsi Tekke natknąłem się na klasztor derwiszy o takich rozmiarach, że bez wątpienia nie istnieje większy na ziemi europejskiej, z wyjątkiem Konstantynopola”.

Ukryte przed oczami

Tekke Ak Yazale Baba to także jedno z 50 mało znanych miejsc turystycznych w Bułgarii, które Ministerstwo Turystyki promowało w swojej w kampanii „Ukryte przed oczami”, mającej na celu promocję podróży po kraju, która została nagrodzona jedną z najbardziej prestiżowych nagród na świecie dla reklamy turystycznej w 2016 roku.

Wyjątkowość tekke

Tekke, z tureckiego, oznacza muzułmański dom modlitwy z pomieszczeniami dla derwiszów – wędrownych muzułmańskich mnichów.

Początki tekke Ak Yazale Baba sięgają XVI wieku, kiedy na obrzeżach gęstego lasu Baltata, w pobliżu Bałczika, osiedlił się Ak Yazale baba – islamski przywódca duchowy, uciekający z centrum Imperium Osmańskiego z powodu prześladowania, należący do starego nurtu religijnego w islamie, bliższego w swojej filozofii chrześcijaństwu.

Dlatego właśnie, w odróżnieniu od meczetów Imperium Osmańskiego, klasztor już w przeszłości przyjmował pielgrzymów różnych kultur i religii, zarówno muzułmanów, jak i chrześcijan.

Budowa kompleksu trwała kilkadziesiąt lat i zbiegła się z panowaniem sułtana Sulejmana I (1520–1566). W przeciwieństwie do ortodoksyjnych muzułmańskich meczetów, dom modlitwy Ak Yazale Baba nigdy nie zdobył zaufania i poparcia rządu centralnego, ponieważ pozostawał ośrodkiem nieortodoksyjnych wierzeń, idei i rytuałów.

Miejsce, które łączy

W XIX wieku tekke Ak Yazale Baba stało się świątynią dwuobrządkową, odwiedzaną zarówno przez muzułmanów, jak i chrześcijan i tak jest nadal.

Do dziś patronem tekke jest muzułmański święty Ak Yazale baba, czczony przez miejscową ludność jako starożytny mityczno-kultowy bohater – uzdrowiciel i cudotwórca, władca ziemskich sił i nosiciel płodności.

Chrześcijanie ze swej strony czczą w tym miejscu św. Atanazego Wielkiego i nadal wierzą, że był tu kiedyś klasztor, przekształcony przez muzułmanów w świątynię derwiszów, a św. Atanazy oddał życie za wiarę chrześcijańską.

Legendy o patronach

Istnieje wiele różnych tradycji i legend o Ak Yazale babie i św. Atanazym. Są przedstawiani jako starożytni mityczni bohaterowie, którzy mogą w ciągu zaledwie jednej nocy, z użyciem tylko jednej siekiery wznosić budowle, zesłać na niewiernych chorobę lub śmierć, a wiernych uzdrawiać i obdarzać zdrowiem i dobrobytem.

O kompleksie

Położony w środku pięknego ogrodu z widokiem na północny brzeg Morza Czarnego, dziś klasztor derwiszy znany jako Teke Ak Yazale Baba jest wyjątkowym zabytkiem architektury kultu alewickiego.

Z rozległego zespołu sakralnego zachowały się dwie monumentalne budowle o takim samym rozwiązaniu architektonicznym – türbe czyli grobowiec świętego, zbudowany z precyzyjnie ciętych kamiennych bloków, zwieńczonych marmurem na łukach okien i drzwi, nakrytych kopułami, które z zewnątrz obite są blachą ołowianą, a od wewnątrz pomalowane ornamentami roślinnymi i geometrycznymi oraz imaret – miejsce, w którym derwisze odprawiali swoje obrzędy i rytuały oraz udzielali schronienia przybywającym do klasztoru podróżnym.

Pośrodku türbe znajduje się grób Ak Yazale baby, przykryty zielonym płótnem. To tutaj pielgrzymi zostawiają ubranie przynajmniej na jedną noc z modlitwą o zdrowie i uzdrowienie. Sądząc po niewiarygodnych wymiarach grobu - 4,45 m długości i 2,10 m szerokości, Ak Yazale był prawdziwym olbrzymem.

Największe wrażenie robią dziś malowidła na ścianach i sufitach grobowca, które przedstawiają ornamenty roślinne i geometryczne w stylu orientalnym oraz freski w klasztorze, namalowane w XIX wieku, które zostały uznane za dziedzictwo kulturowe Bułgarii.

Liczba 7

Ciekawe jest to, że wszystkie budynki, nawet komin mają kształt idealnego siedmiokąta, dzięki czemu wierzy się, że energia tekke jest uwalniana, bo siódemka to liczba Boża, związana ze stworzeniem, posiadająca nadprzyrodzoną i tajemną moc, uważana za świętą we wszystkich wierzeniach religijnych.

Mistycyzm

Atmosfera w klasztorze robi wrażenie – wysokie sklepienie sanktuarium, cisza i przyćmione światło tworzą atmosferę tajemniczości i mistycyzmu. W niszach w ścianach umieszczone są dary od pielgrzymów i starożytne artefakty odkryte przez archeologów na terenie tekke.

Istnieje przekonanie, że otwór na zachodnim krańcu grobowca Ak Yazale baby jest cudowny, a prawdziwie wierzący, z otwartym sercem i czystym umysłem, mogą zobaczyć wydobywającą się z niego mlecznobiałą mgłę – energię świętego. A jeśli taka osoba włoży rękę w otwór i przytrzyma 30 sekund otrzyma energię świętego, a ten spełni jej życzenie.

Jeśli wrzucisz do dziury monetę na zdrowie i szczęście, po dźwięku przekonasz się, że grób jest głęboki. Zdaniem archeologów i historyków jest bardzo prawdopodobne, że tekke została zbudowane na szczycie starego pogańskiego sanktuarium, a moc energetyczna tego miejsca jest związana z bardzo starym kamiennym kompleksem lub ołtarzem pod tekke.

Muzułmanie i chrześcijanie

Tradycyjnie muzułmanie przychodzą do tekke w poniedziałki, czwartki lub piątki, a chrześcijanie – zawsze wtedy, gdy potrzebują opieki swojego świętego. Najwięcej pielgrzymów przybywa 1 i 2 maja. Wówczas jest podwójne święto – św. Atanazego i rocznica jego śmierci oraz święto Ak Yazale baby.

Obrzędy

Wtedy chrześcijanie i muzułmanie świętują wspólnie i odprawiają te same obrzędy: spędzają noc w tekke, modlą się przy grobie świętego i zapalają świece, myją się wodą i zawiązują szmatki na gałęziach drzew, zostawiają bogate dary i składają ofiary, zostawiają na grobie świętego ubrania i wierzą, że nosząc je później znajdą ukojenie w cierpieniu.

Jak wyjaśnia dyrektor muzeum w Bałcziku, wiele z tych obrzędów i rytuałów, odprawianych przez wyznawców chrześcijaństwa lub islamu, pochodzi tak naprawdę z głębokiej starożytności. Odzwierciedlają odwieczną wiarę człowieka w moc przywódcy, kamienia i drzewa, a także jego odwieczne dążenie do dobrobytu, zdrowia i pomyślności.

Lecznicze moce

Ludzie opowiadają historie o niewidomych, którzy odzyskali wzrok, niepełnosprawnych, którzy stanęli na własnych nogach, o dzieciach rodzących się w bezdzietnych rodzinach, a w muzeum w Bałcziku znajdują się listy z podziękowaniami od osób, które po pobycie w tym magnetycznym sanktuarium zostały wyleczone z różnych dolegliwości.

Kilkadziesiąt lat temu bułgarska prorokini Wanga porównała to miejsce do Krystowej Gory, a dziś tekke we wsi Obrocziszte jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc turystycznych na naszym północnym wybrzeżu Morza Czarnego.

Król Władysław Warneńczyk

Jak podaje Muzeum Historyczne w Bałcziku, od dziesięciu lat istnieje hipoteza, że tutaj krzyżowcy z drugiej krucjaty pochowali młodego polskiego króla - Władysława Jagiełłę, po bitwie pod Warną 10 listopada 1444 roku.

Zobacz więc ile masz powodów, by odwiedzić to miejsce!