Święto Elenskiej Szynki w sercu Bałkanów

20 Pażdziernik, 2025, 07:30

Gdy jesień zaczyna malować Bałkany ciepłymi kolorami, w niewielkim miasteczku Elena rozbrzmiewa muzyka, śmiech, a w powietrzu unosi się zapach szynki. To znak, że nadszedł czas na Święto Elenskiej Szynki – wyjątkowe wydarzenie, które co roku zamienia to spokojne górskie miasteczko w kulinarną stolicę Bułgarii.

Smak, który narodził się z górskiego powietrza

Elenska szynka (bułg. elenski but) to jeden z najbardziej charakterystycznych bułgarskich przysmaków, którego receptura wywodzi się właśnie z Eleny.

Powstaje z tylnej nogi wieprzowej, którą naciera się solą, czosnkiem i przyprawami, a następnie suszy w chłodnym, suchym powietrzu Starej Płaniny. To tutejszy mikroklimat – z delikatnym wiatrem i niską wilgotnością – sprawia, że mięso dojrzewa powoli, nabierając wyjątkowego aromatu i głębokiego smaku.

W Bułgarii mówi się, że elenski but to „szynka z duszą” – produkt, który nie potrzebuje dymu ani pieca, tylko cierpliwości i czystego powietrza.

Dziś ma status chronionego produktu regionalnego, a jego autentyczna receptura przekazywana jest z pokolenia na pokolenie.
Jego smak trudno pomylić z czymkolwiek innym – lekko słony, delikatnie dymny i pełen głębi, doskonale komponuje się z lokalnym winem.

Najsmaczniejsze święto w Bułgarii

Coroczny festiwal poświęcony elenskiej szynce – dumie regionu – odbywa się w tym roku od 24 do 26 października. Przez trzy dni miasteczko będzie pełne muzyki, zapachów i radości. Na placach i uliczkach będą odbywać się pokazy kulinarne, jarmarki z lokalnymi produktami, tańce ludowe, degustacje win i liczne konkursy.

Jednym z najbardziej rozpoznawalnych momentów wydarzenia jest pochód z 124-metrową bułgarską flagą, prowadzony przez orkiestrę dętą. Długość flagi nie jest przypadkowa – gmina Elena liczy dokładnie 124 miejscowości.

Na stadionie miejskim będzie pokazowa degustacja największej w historii banicy z elenską szynką, a uczestnicy siłowych zawodów „Walka o szynkę” zmierzą się w konkurencjach takich jak bieg z belami siana, przysiady z beczką czy skok z szynką w dłoni. Zwycięzca zabiera do domu cały, dojrzewający elenski but – tylko pozazdrościć!

Elena – spokojne serce Starej Płaniny

Sama Elena to niewielkie, ale niezwykle malownicze miasteczko położone w północnej Bułgarii, ok. 40 km od Wielkiego Tyrnowa. Otoczone gęstymi lasami i górskimi potokami, słynie z rzemieślniczej tradycji i zachowanej architektury z czasów bułgarskiego odrodzenia narodowego.

Drewniane domy z bielonymi ścianami, brukowane uliczki i zapach pieczonego chleba tworzą niepowtarzalną atmosferę i najlepiej oddają charakter bułgarskich Bałkanów. To idealny kierunek na weekendowy wypad - trochę historii, blisko natury, z dala od zgiełku i dużo, dużo dobrej kuchni.