Boże Narodzenie Kobiet, Baba Szarka, wierzenia i wróżby
05 Grudzień, 2022,
05:30
Baba Szarka
W bułgarskiej tradycji ludowej św. Barbara (bg. Warwara) uważana jest za patronkę płodności, drobiu, dzieci, a szczególnie chorych dzieci, zwłaszcza na ospę. Dlatego nazywana jest Babą Szarką (Babą Ospą), a odprawiane rytuały mają chronić przed chorobą, a szczególnie przed ospą.
Święto Kobiet
To czysto kobiece święto, którego celem jest oswojenie Szarki (tł. Ospy) i wypędzenie jej z wioski.
W tym dniu, kobiety nie powinny podejmować żadnych prac domowych, aby nie rozgniewać choroby, za wyjątkiem przygotowania rytualnego chleba i jedzenia, a wieczorem ustawiają przy kominku pięknie zastawiony stół biesiadny specjalnie, aby obłaskawić Babę Szarkę i ułagodzić ospę.
Rytualne chleby "warwary"
W dzień św. Barbary (bg. Warwary) , na jej cześć kobiety przygotowują rytualne chleby z różnych zbóż – fasoli, soczewicy, pszenicy, kukurydzy itp., smarowane miodem lub raczelą (dynią w syropie), nazywane „warwarą” i rozdają je dla zdrowia.
Rozdają je przechodniom, przede wszystkim dzieciom, a ten, kto je otrzyma, odmawia błogosławieństwo: „Niech Pan Bóg da zdrowie Tobie, Twojej rodzinie, dobytkowi i wszystkim”. Ale jeden chleb zostaje zawsze „dla Babci Szarki, dla Babci Pisanki” przy kominku, aby mogła przyjść, zjeść i wyjść.
Dzieci i fasola
Innym zwyczajem jest gotowanie fasoli i kładzenie kilku ziaren na kolanach dziecka, które musi je zjeść bez użycia rąk.
Święto drobiu
Jest to również święto domowego ptactwa. Dlatego gospodynie od wczesnych godzin porannych rozrzucają na podwórku, w ogrodzonym liną kole, ugotowane ziarna kukurydzy, co ma ustrzec kury przed zgubieniem się na innych podwórkach.
Świąteczna kolacja
Jak zwykle świętu towarzyszy biesiada. Kolacja jest postna, ale stół jest świąteczny. Na stole stawia się pitę z miodem, oszaw, faszerowaną paprykę, pszenicę, fasolę i inne postne potrawy, które zgodnie z tradycją okadza się. Na wierzchu rytualnego chleba zapala się dużą „Warwarską świecę”, zwaną tak od patronki święta Warwary (Warwara = Barbara) po czym pani domu rozbija pitę wysoko nad głową, aby zboża i dzieci zdrowo rosły.
Magiczna Warwarska świeca
Zgodnie z wierzeniami, świeca ma magiczne właściwości, dlatego zachowuje się ją i trzyma przez cały rok i zapala podczas burzy lub gradu, w czasie różnych klęsk żywiołowych, aby ustały i aby bydło nie miało trudności z porodem.
Świeca zapalana jest także podczas pozostałych dwóch kolacji kadzidlanych – w wigilię Bożego Narodzenia i przed Surwą czyli w sylwestra.
Dla plonów
W palenisku płonie gruby pień, a popiół z niego jest przechowywany i rozsypywany na polach dla obfitych zbiorów.
Pierwszy gość
W Rodopach i Petriczko (Petrichko) w „Warwarę” wróży się jaki będzie nadchodzący rok po pierwszym gościu, nazywanym połaznikiem. Czy będzie to mężczyzna czy kobieta, czy dobry człowiek, który ma szczęście, czy przychodzi z pustymi rękami, czy też ma ręce zajęte. Jeśli jest to kobieta, w ciągu roku będą wykluwać się pisklęta płci żeńskiej.
Która panna wyjdzie za mąż
Dziewczęta, które chcą wyjść za mąż, w dzień św. Barbary pokazują, jakie są zwinne i pracowite. Wstają wcześnie rano, pieką biały chleb i spieszą się, by rozdać go sąsiadom i krewnym. Wierzy się, że tę pannę, która zrobi to pierwsza, czeka ślub w ciągu roku.
Boże Narodzenie Kobiet
W zachodniej Bułgarii dzień św. Barbary nazywany jest również Warwaricą lub Bożym Narodzeniem Kobiet. Wtedy pięknie ubrane panny i dziewczęta, zwane warwarkami, chodzą po domach, śpiewają rytualne pieśni, życząc zdrowia i dobrobytu, a w podzięce gospodarze ofiarowują im fasolę, bakalie, jabłka i mąkę. Potem dziewczęta siadają i wróżą sobie miłość, małżeństwo i to, która dziewczyna wyjdzie za mąż za którego chłopca.
Niezwykłe rodzeństwo
W folklorze bułgarskim świętu św. Barbary (Warwary) towarzyszy święto św. Sawy (5 grudnia) i św. Mikołaja (6 grudnia). Starzy ludzie wierzą, że św. Barbara (bg Warwara) i św. Sawa są siostrami św. Mikołaja i mówią: „Warwara gotuje, Sawa piecze, a Mikołaj przychodzi z dużą łyżką i przyjmuje gości”.
Autor: Przyblizamybulgarie
Napisz komentarz
Wydarzenia
Ludzie
Inne