Dzień Koguta – Petlowden, obyczaje i tradycja, wieś Golica

02 Luty, 2024, 07:30

Petlowden czyli Dzień Koguta (peteł = kogut) to bułgarskie święto ludowe poświęcone zdrowiu i płodności mężczyzn.

Petlowden

Obchodzone jest 2 lutego, szczególnie we wschodniej Bułgarii – od Dobrudży na południu, wzdłuż wybrzeża Morza Czarnego po najbardziej wysunięte na południowy wschód regiony kraju.

To stare, jeszcze przedchrześcijańskie święto obchodzone jest do dziś, choć bardziej już jako przypomnienie starożytnych bułgarskich tradycji. W tradycji ludowej w tym dniu składa się w ofierze ptaka – koguta, zwykle czarnego, gdyż Petlowden uważany jest za Czarny Dzień.

W dawnych czasach tego dnia w każdym domu, w którym byli chłopcy, matka na progu, przed wejściem zabijała koguta i krwią zabitego ptaka robiła na czołach chłopców i na drzwiach domu znak krzyża. Zwyczaj ten miał zapewnić dostatek i męską płodność. W niektórych wioskach koguta zabijał chłopak, który nie osiągnął jeszcze dojrzałości płciowej, nazywany kogucikiem.

Symbolika i pochodzenie

Ofiara z koguta ma w bułgarskim folklorze wyraźne symboliczne znaczenie. Z jednej strony kogut kojarzony jest ze słońcem, wschodem słońca i początkiem nowego dnia, a z drugiej strony jest ucieleśnieniem męskości i płodności.

Według podań to męskie święto związane jest z ocaleniem chłopców przed krwawym podatkiem, pobieranym przez Turków w czasie trwającej 500 lat niewoli czyli tak zwaną branką. Podatek ten polegał na odbieraniu rodzicom małych chłopców w celu przygotowania ich i wykształcenia na janczarów.

Golica

Petlowden jest szczególnie uroczyście obchodzony we wsi Golica w obwodzie warneńskim (ok. 30 km na zachód od nadmorskiego miasta Biała), w gminie Dolni Cziflik (Dolni Chiflik) i w kilku okolicznych wsiach. W centrum Golicy znajduje się nawet jedyny w Bułgarii pomnik koguta, który jest wielką dumą wsi.

Legenda

Legenda głosi, że kiedy Turcy po raz kolejny przybyli do Golicy, aby zabrać małych chłopców, matka odmówiła wydania im syna. Turcy zagrozili, że jeśli nie odda go do rana po dobroci, zabiją go. Kobieta odpowiedziała, że woli sama go zabić, ale im go nie odda.

W nocy wyprowadziła syna potajemnie z domu i ukryła daleko za wsią. Potem zabiła koguta, spryskała jego krwią drzwi wejściowe i tak oszukała Turków, że sama zabiła swoje dziecko.

Tradycja

Przygotowania do święta zaczynają się już jesienią. Wtedy rodzina wybiera jednego koguta w celach hodowlanych i drugiego, który stanie się rytualną ofiarą w Dniu Koguta.

Na rytualnym stole w Petlowden musi znaleźć się obowiązkowo cały gotowany kogut lub gulasz z koguta z kaszą bulgur oraz banica z kapustą, świeże pieczywo, precle, grzane wino przyprawione ostrą czerwoną papryką i pieprzem

W naszych czasach Petlowden jest uważany również za święto osób utrzymujących wolne (liczne) stosunki seksualne, a także osób preferujących związki homoseksualne.

*Wieś Golica objęta jest projektem Ministerstwa Turystyki Bułgarii DISCOVERY ODKRYJ PRZESZŁOŚĆ, PRZEŻYJ TERAŹNIEJSZOŚĆ w Dyłgopolu, Prowadii i Dolnym Czifliku w Bułgarii

Autor: Przyblizamybulgarie

Napisz komentarz