Surwa - największy festiwal maskowy na Bałkanach

03 Styczeń, 2023, 05:30

„Surva” – to Międzynarodowy Festiwal Zabawy Maskaradowej odbywający się w mieście Pernik. Jest to największa tego typu impreza nie tylko w Bułgarii, ale i na Półwyspie Bałkańskim.

Promowanie starych zwyczajów

Festiwal promuje stare bułgarskie zwyczaje, które nadal są żywe i są ważną częścią bułgarskiej tradycji folklorystycznej. Wszystko tutaj jest prawdziwe!

Festiwal ma charakter konkursu, w którym rywalizują ze sobą uczestnicy tzw. Kukeri i Survakari. Jest manifestacją tradycyjnych zabaw i zwyczajów ludowych związanych z maskami.

Najstarszy festiwal maskowy

Festiwal w Perniku jest najstarszym tego typu festiwalem i jest organizowany przez gminę Pernik już od 1966 roku, a w 1985 roku zyskał status imprezy międzynarodowej. W 1995 roku Międzynarodowa Federacja Miast Karnawałowych przyjęła miasto Pernik jako swojego pełnoprawnego członka. W 2009 roku Pernik został z kolei ogłoszony Europejską Stolicą Tradycji Survakarskich i Kukerskich.

Niezwykła parada

„Surva” odbywa się w ostatni weekend stycznia. Jego najatrakcyjniejszą częścią jest dwudniowa parada grup przebierańców z Bułgarii i zagranicy, którzy prezentują na rynku i ulicach Pernika swoje niepowtarzalne tradycje, maski, stroje, olbrzymią różnorodność zwyczajów, pieśni i tańców, a ognisty spektakl, poruszające dźwięki i pokazy świetlne otulą Cię festiwalową tajemnicą.

Uczestnicy

W konkursie bierze udział średnio 6000 osób czyli około 100 zespołów z każdego regionu folklorystycznego Bułgarii, a także z Europy, Azji i Afryki. Zawodnicy przyjeżdżają tutaj nie tylko, aby się dobrze zaprezentować, rywalizować, wygrać i zyskać uznanie, ale także aby poczuć tę cudowną atmosferę, dobrze się bawić i być częścią tego niezwykłego kolorowego karnawału.

Pogańskie korzenie

Rytuały maskaradowe wywodzą się z dawnych czasów pogańskich i wciąż są żywe w bułgarskiej tradycji folklorystycznej. Bułgarskie maskarady możemy obserwować głównie w okresie między świątecznym, między Bożym Narodzeniem, a Wielkanocą.

W różnych regionach Bułgarii mężczyźni zakładają maski w okolicach Nowego Roku, podczas dwunastu dni Bożego Narodzenia (od Bożego Narodzenia do Trzech Króli), w Sirni Zagovezni (niedziela przed Wielkim Postem) i w Todorowa Nedelia (niedziela przed rozpoczęciem postu wielkanocnego).

Kukeri i Survakari

W zachodniej Bułgarii osoby, które wykonują te rytuały w okolicach Nowego Roku, są znane jako Survakari, podczas gdy ci, którzy uczestniczą w przedwiosennych maskaradach, są określani jako Kukeri. Podstawową różnicą między nimi jest to, że Survakari odgrywają sceny wesela, a Kukeri wiosennej orki.

Symbolika rytuałów

Obrzędy mają charakter symboliczny. Odprawiane są głównie przez mężczyzn, dawniej tylko przez samotnych mężczyzn i związane są z końcem starego roku i nadejściem nowego oraz zbliżającym się przebudzeniem przyrody do nowego życia.

Rytuały wyrażają życzenia bogatych zbiorów, zdrowia, płodności dla ludzi i zwierząt gospodarskich i mają za zadanie odpędzić złe duchy i przygotować ludzi na nowy początek.

Taniec zamaskowanych mężczyzn to mistyczna jedność rytmu, dźwięku i koloru. Poruszają się w specjalnym rytmie, specyficznym krokiem. W imponujących maskach i niepowtarzalnych strojach maszerują przez wioski i miasta wypełniając ulice dźwiękami setek dzwonów i szeptanymi życzeniami pomyślności.

Maski

Maska według wierzeń ludowych chroni przed szkodliwym wpływem złych mocy. Dźwięki dzwonków zwisających z pasów tancerzy mają wzmacniać ochronne właściwości masek.

Maski przedstawiają głowy osobliwych stworzeń o przerażających twarzach. Mają rozdziawione szczęki, rogi, ogony lub kłapiące dzioby. Misterne dekoracje z piór wsparte są na drewnianej ramie. Czasami jednak zamiast maski zobaczymy twarz wysmarowaną pyłem węglowym i zamaskowaną sztucznymi wąsami lub brodą z wełny, sznurków lub konopi.

Zazwyczaj maski w rejonie Pernika wykonywane są z futer kozich i owczych, skrzydeł i piór drobiu, rogów, liści kukurydzy i konopi. Maski z innych regionów często zawierają tkaniny, przędzę wełnianą, koraliki, suche rośliny i papierowe kwiaty.

Uczestnicy wykonują maski sami, z pomocą bliskich lub uznanych wiejskich rzemieślników. Proces jest skomplikowany do tego stopnia, że sam w sobie jest rytuałem, a dla osoby z zewnątrz wydaje się owiany tajemnicą. Kostiumy są wykonane z futra lub z materiału.

Tradycja, a współczesność

W grupie zamaskowanych ludzi występują przeróżne postacie. Zgodnie z tradycją wszystkie role odgrywają mężczyźni ubrani w różne kostiumy maskaradowe, a potem odwiedzają każdy dom i tańczą wspólnie na ulicach i placach.

Ponieważ tradycja maskarady w Bułgarii jest wciąż żywa, podlega ciągłym zmianom, a surowe niegdyś wymagania co do wieku i płci uczestników ulegają rozluźnieniu. W dzisiejszych czasach minimalnym wymogiem uczestnictwa jest chęć wzięcia udziału, dlatego nierzadko można zobaczyć maluchy idące ramię w ramię z weteranami karnawału, dziadkami oraz kobiety i dziewczęta, które kultywują tradycje, zakładają maski i kostiumy i idą odstraszać złe mocy, a przy okazji dobrze się bawić.

Współczesne zabawy maskaradowe mają dwoistą naturę. Z jednej strony przestrzegana jest tradycja, wystawiane są w tradycyjnym okresie i tradycyjnym miejscu, ale z drugiej nabrały charakteru widowiska i rywalizacji.

Maskarady odbywają się w różnych częściach Bułgarii. Zgodnie z tradycją, Survakari czyli zamaskowani mężczyźni chodzili po wioskach w nocy z 13 na 14 stycznia, czyli według starego kalendarza w Nowy Rok.

Festiwal w Perniku

Największy festiwal zabawy maskowej odbywa się jednak w Perniku w ostatni weekend stycznia. Tylko na festiwalu w Perniku zobaczysz maski z każdego regionu etnograficznego kraju, całą ich różnorodność i tylko tutaj poznasz różne regionalne sposoby maskowania. Prawie każda wioska w regionie ma swoją własną grupę karnawałową, często liczącą ponad pięćdziesiąt osób.

Z całą pewnością warto przyjechać i wziąć udział w festiwalu, stać się częścią tej niezwykłej magii, zobaczyć maski osobiście, dotknąć ich na szczęście i zdrowie, poczuć energię i moc, a bogato zaopatrzone sklepy z pamiątkami pozwolą nie tylko podziwiać tradycyjne bułgarskie rękodzieło artystyczne, ale także zaopatrzyć się w jedyne w swoim rodzaju pamiątki. Festiwalowi towarzyszy również szereg wydarzeń - spektakle, pokazy, parady i bazary.

UNESCO

Bułgarski festiwal folklorystyczny „Surva” został wpisany na Listę Niematerialnego Dziedzictwa UNESCO.

Dotknij magii bułgarskich tradycji!

Pernik to miasto położone w środkowo-zachodniej Bułgarii, zaledwie 30 km od Sofii, stolicy Bułgarii, jest łatwo dostępne samochodem, autobusem lub pociągiem.

foto: surva.org, pernik.bg

Autor: Przyblizamybulgarie

Napisz komentarz