Arbanasi - mój dom to moja twierdza

03 Sierpień, 2022, 05:30

Arbanasi to jedna z najbardziej malowniczych wsi w Bułgarii, położona na skalistym płaskowyżu w pobliżu rzeki Belica zaledwie ok. 4 km od Wielkiego Tyrnowa i ok. 200 km od Sofii.

Oferuje najwspanialszy amfiteatralny widok na średniowieczną część dawnej stolicy Bułgarii – na Wielkie Tyrnowo.

Kiedy powstało Arbanasi

Wieś istniała już w okresie II Carstwa Bułgarii (1185-1393r). Została założona prawdopodobnie w czasach, gdy Wielkie Tyrnowo było stolicą Bułgarii, przez bułgarskich bojarów, którzy wykorzystywali to miejsce jako swoją letnią rezydencję. Jedna z legend mówi, że gdzieś tutaj bułgarscy carowie bili również własne monety.

Skąd pochodzi nazwa

Nazwa wsi pochodzi z XV wieku, kiedy Turcy osiedlili tu wziętych w niewolę albańskich buntowników z armii George’a Kastriota – Skanderbega, wysiedlonych z Południowego Epiru. Arbanasi - tak bizantyjscy geografowie i historycy nazywali w średniowieczu Albańczyków.

Możliwe jest też inne wyjaśnienie. Miejscowi strzegli przejścia i przewozili podróżnych wozami. Według tej wersji, nazwa Arbanasi pochodzi od słów „arba” – wóz i „nas” – ludzie.

Dlaczego mogło się rozwijać?

W 1538 r. sułtan Sulejman Wspaniały podarował wieś swojemu zięciowi Rustemowi Paszy, która po jego śmierci przeszła w ręce jego spadkobierców.

Dzięki temu wioska była zwolniona z wyniszczających podatków, a jej mieszkańcy mogli zajmować się lukratywnym rzemiosłem, hodowlą bydła, handlem i korzystali z przywileju bezcłowej sprzedaży swoich produktów w całym Imperium Osmańskim.

W XVII wieku wyroby rzemieślników z Arbanasi były znane daleko poza Bułgarią. Docierały do Rosji, Polski, Włoch, na Węgry, a nawet do Persji i Indii.

Arbanaskie domy

Nic dziwnego, że w tamtych latach we wsi żyło wielu zamożnych kupców i rzemieślników, którzy budowali wielkie domy, bogato dekorowane i wspaniale wyposażone.

Właśnie te domy są jedną z głównych atrakcji wsi. Z reguły znajdowały się w głębi obszernych dziedzińców, były kamienne i przypominały małe fortece - z ogrodzeniami o wysokości 2-2,5 metra, z solidnymi piwnicami, których grubość ścian dochodził do 1 m, z oknami zabezpieczonymi kratami z kutego żelaza, z kryjówkami i zamaskowanymi przejściami, bo czasy były niepewne.

Wejście prowadziło przez masywną drewnianą bramę okutą żelazem. W piwnicach znajdowały się pomieszczenia gospodarcze, magazyny i beczki z winem. Były zaprojektowane tak, aby można było w nich mieszkać bez wychodzenia na zewnątrz, chyba, że po wodę ze studni na podwórku.

Z zewnątrz surowe, a wewnątrz luksus, bardzo wygodnie i przytulnie, z niezwykle bogatym wyposażeniem. Sufity, bramy, meble i okna były bogato dekorowane rzeźbami w drewnie, ściany zdobiły ornamenty gipsowe, malowane kwiaty i ornamenty roślinne.

Schody zewnętrzne lub wewnętrzne prowadziły na otwarty taras, z którego przechodziło się do salonu. Podłogi pokryte były terakotą. Spośród 80 zachowanych domów 36 to narodowe zabytki kultury. Niektóre z nich działają jako muzea. Najciekawsze to Dom Konstancaliewa (Konstantsalieva).

Cerkwie

Warto też odwiedzić lokalne świątynie - cerkiew Narodzenia Pańskiego, św. Jerzego, św. Atanazego, Archaniołów Michała i Gabriela, św. Demetriusza i klasztor Najświętszej Marii Panny.

Mocne, wysokie ogrodzenia, małe okna i nie do zdobycia, okute żelazem dębowe bramy harmonijnie wpisują się w ogólny wygląd architektoniczny wioski. Niemal pozbawione zewnętrznych dekoracji, w środku uderzają eleganckimi rzeźbami w drewnie.

Na szczególną uwagę zasługuje najstarsza zachowana cerkiew Narodzenia Pańskiego, gdzie w środku jest prawdziwa galeria - 3500 obrazów pędzla nieznanych mistrzów różnych epok, a przedstawione sceny biblijne są zadziwiająco realistyczne.Cudowna ikonaCudowna ikona

Koło życia

Tutaj po raz pierwszy w Bułgarii przedstawiono „Koło życia” - narodziny, dojrzałość, starość i śmierć, które później przedstawił Zachary Zograf w Baczkowskim Monastyrze Przemienienia Pańskiego.

Cudowna ikona

W klasztorze Najświętszej Marii Panny przechowywana jest cudowna ikona Matki Bożej Troeruczica, z trzema rękami i srebrną aureolą, nazywana też Płaczącą Dziewicą. Według legendy, po zdobyciu twierdzy Carewec przez Turków w 1396 r. zakonnice opuściły klasztor i ukryły ikonę. Po latach pasterz usłyszał dobywające się z ziemi jęki, znalazł zakopaną ikonę zwrócił ją do klasztoru. Święto klasztoru obchodzone jest 15 sierpnia – w Dzień Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny.

Wieś czy miasto

W Arbanasi mieszka zaledwie ok. 350 osób, jednak wieś jest czasami nazywana miastem, na znak szacunku dla jej historii i kolorytu. Jest to jedna z najbardziej oryginalnych i malowniczych osad w Bułgarii.

Arbanassi to rezerwat architektoniczny i muzealny, który znajduje się na liście stu narodowych atrakcji turystycznych w Bułgarii.

Autor: Przyblizamybulgarie

Napisz komentarz