Baba Marta

01 Marzec, 2024, 07:30

Baba Marta (1 marca) to najbardziej bułgarskie święto ludowe w Bułgarii, które przetrwało od czasów starożytnych do współczesności. W tym dniu każdy obdarowuje swoich bliskich martenicą - specjalnym amuletem z życzeniami zdrowia i siły.

Starodawna tradycja

Święto jest symbolem nadchodzącej wiosny. Zwyczaj ten znany jest nie tylko w dzisiejszej Bułgarii, ale także w zamieszkałych na przestrzeni wieków przez Bułgarów sąsiednich regionach Rumunii, Grecji, Macedonii Północnej, Serbii, a także w Albanii i Mołdawii.

Istnieją przypuszczenia, że pogański zwyczaj wiązania martenicy znany jest na bułgarskich ziemiach już od czasów Traków.

Według innych, tradycja ta pojawiła się wraz z powrotem Prabułgarów z ich wielowiekowej wędrówki po Azji Środkowej. Jako dowód wskazuje się na praktykę używania skręconych biało-czerwonej nici jako talizmanów ochronnych dla zwierząt i dzieci, przed złem i dla zdrowia, która zachowała się do dziś w niektórych rejonach na północ od Pamiru, gdzie żyli Prabułgarzy,

Legenda

Według jednej z najbardziej znanych legend, jako pierwsza wprowadziła ten zwyczaj siostra Chana Asparucha, twórcy Naddunajskiej Bułgarii. Gdy ten przekroczył południowy brzeg Dunaju, wiedząc, że siostra od dawna nie miała o nim żadnych wieści, wysłał jej jaskółkę z przywiązaną do nóżki splecioną białą i czerwoną nicią. Chciał w ten sposób dać jej znać, że wszystko u niego w porządku i że jego wysiłki powiodły się.

Marteniczki

Najbardziej preferowanymi marteniczkami są bransoletki. Tak właściwie zaczęła się tradycja. Babcie przywiązywały dzieciom biało-czerwone splecione nitki na ręce.

Marteniczki powinny być wykonane z naturalnych materiałów - wełny, jedwabiu lub bawełny. Uważa się, że skręcając białą i czerwoną nitkę zwiększa się magiczną moc dwóch kolorów.

W niektórych częściach Bułgarii można dodać inne kolory, które również są ważne. Niebieski to symbol wody i nieba, zielony - pól i lasu, pomarańczowy i żółty - słońca.

Z czasem na obu końcach splecionych biało-czerwonych nici zaczęto przyczepiać biały i czerwony frędzel. Nierzadko frędzle mają kształt męskiej i żeńskiej figurki. Męska figurka to Piżo, a żeńska Penda.

W dzisiejszych czasach do marteniczek często dodaje się różne drobne dekoracje. W marteniczkach dla dzieci można zobaczyć postacie z bajek, a dla dorosłych postacie związane z życiem codziennym lub serduszka.

Na rynku można spotkać także duże, żartobliwe martenice, do których przyczepiona jest ozdobna dynia przypominająca ludzką głowę.

Marteniczki nosi się do 9 marca czyli do prawosławnego święta 40 Męczenników, albo do 25 marca – do święta Zwiastowania. Marteniczkę możemy też nosić do momentu, gdy ujrzymy pierwszego bociana, jaskółkę, kukułkę czy kwitnące drzewo.

Gdy ściągniemy marteniczkę najlepiej przywiązać ją do gałęzi drzewa lub na wysokim krzaku.

Życzenia

Przyszła Baba Marta! Niech przyniesie ci radość i zabierze zimę! Niech Twoje marzenia spełnią się już tej wiosny! Niech kwiaty zakwitną w Twoim sercu, a duszę rozgrzeje ciepło! Niech w Twoim życiu zapanuje wieczna wiosna!

Autor: Przyblizamybulgarie

Napisz komentarz