Jeden dzień z kalendarza - religia, tradycja i historia

Lodowe Męskie Choro w Kałofer

6 stycznia to w Bułgarii Jordanowden – dzień chrztu Jezusa w rzece Jordan. Z tej okazji w mieście Kałofer ma miejsce niecodzienne wydarzenie – Lodowe Męskie Choro. Ochotnicy tańczą choro w lodowych wodach rzeki Tundży i wyławiają krzyż.

Jordanowden

Dzisiaj Kałofer ma już wielu naśladowców, choć uroczystości w innych miejscach mają charakter bardziej religijny. Liturgię i wyławianie krzyża można obserwować w Sofii nad jeziorem w pobliżu amfiteatru w Parku Drużba, w Starej Zagorze nad jeziorem w parku Jordana Kapsamunowa, w miejscowości uzdrowiskowej Starozagorskie Mineralne Banie czy w Jamboł.
 
Z każdym rokiem coraz więcej kandydatów wskakuje też do rzeki, jeziora lub morza by wyłowić krzyż.

175.rocznica

6 stycznia to jednak również inne ważne święto w Bułgarii, o świeckim, patriotycznych charakterze - rocznica narodzin wielkiego Bułgara, bohatera narodowego – Christo Botewa.
 
W tym roku obchodzimy 175 rocznicę jego urodzin. Z tej okazji BNB (Bułgarski Bank Narodowy) wydał srebrną monetę okolicznościową z jego wizerunkiem, a Ministerstwo Kultury postanowiło ustanowić nagrodę poetycką i dziennikarską im. Christo Botewa.

Christo Botew

Christo Botew choć żył zaledwie 28 lat (1848-1876) pozostawił trwały ślad w historii jako poeta, publicysta i dziennikarz, rewolucjonista, ideolog i przywódca bułgarskiego ruchu narodowo-wyzwoleńczego.
 
Jest on prawdopodobnie najbardziej szanowaną i kochaną osobą w historii Bułgarii po Wasylu Lewskim. Jego życie jest barwne i pełne sprzecznych wydarzeń od narodzin do śmierci.

Dzieciństwo i rodzina

Urodził się 6 stycznia 1848 roku w Kałofer, o czym sam pisze w swoim podaniu do szkoły medycznej w Bukareszcie: „Ja, niżej podpisany, prawosławny z wyznania, narodowości bułgarskiej, urodzony w mieście Kałofer, powiat karłowski, obwód płowdiwski, pragnę opanować sztukę medyczną…”
 
W piśmie polecającym do liceum w Odessie jako miejsce urodzenia ojciec Christo Botewa wskazuje z kolei Karłowo. Gdzie urodził się zatem Christo Botew? Podręczniki podają, że w Kałofer.
 
Niewiele również wiadomo o dzieciństwie i jego latach szkolnych. Są głównie wspomnienia jemu współczesnych, którzy opisują go jako mądre, rozsądne dziecko, które nie pasowało do spokojnego miasteczka. Przyszły poeta był liderem grupy dziecięcej w Kałoferze i razem z przyjaciółmi urządzali sobie kąpiele w Tundży, a za oceny nieraz był upominamy przez ojca. Miał 6 braci i dwie siostry i był najstarszy z rodzeństwa.
 
Żarliwy patriotyzm, kult wiedzy i miłości do Rosji wpojony przez ojca, w połączeniu z ponad 300 pieśniami ludowymi, których nauczyła go matka, ukształtowały jego światopogląd.

Wykształcenie

Jak na swoje czasy otrzymał wysokie wykształcenie. Uczył się w Karłowie, w Kałofer, a potem dzięki staraniom ojca w liceum w Odessie, na stypendium rządu rosyjskiego, skąd został jednak wyrzucony za swoje wolnościowe idee, brak dyscypliny i zainteresowania programem nauczania. Przez pewien czas studiował literaturę i historię.

Praca i zajęcia

Pracował jako nauczyciel, drukarz, wstąpił do szkoły medycznej w Bukareszcie, którą opuścił z powodu braku funduszy, występował w kilku przedstawieniach teatralnych. Często bywał też bezrobotny i nie miał gdzie mieszkać. Chorował na malarię i tyfus.
 
Był poetą, publicystą, dziennikarzem, krytykiem literackim, redaktorem, wydawcą i tłumaczem. Tłumaczył zagraniczne dzieła dotyczące pochodzenia Słowian i Prabułgarów, podręczniki do matematyki dla szkół podstawowych oraz liczne klasyczne dramaty rosyjskie.

Twórczość

Christo Botew jest autorem 20 wierszy. Pisał głównie o wolności, walce i poświęceniu. Marzył o absolutnej wolności - duchowej, społecznej i politycznej, a jedynym sposobem na osiągnięcie tego był według niego bunt i rewolucja. Heroiczną śmierć i heroiczne poświęcenie uważał za najwyższą misję godnego człowieka. Pokładał też duże nadzieje w bułgarskiej emigracji. Dziedzictwo literackie pozostawione przez niego nie jest duże. Jest jednak niezwykle ważne, cenne i nadaje kształt bułgarskiej literaturze.

Działalność emigracyjna

Christo Botew jest uważany również za najwybitniejszego publicystę bułgarskiego odrodzenia. Pisał liczne komentarze, felietony i pełne pasji artykuły polityczne, w których nawoływał do rewolucji.
Nie ma władzy nad głową, która jest gotowa oderwać się od swoich ramion w imię wolności i dobra całej ludzkości” – pisał Botew.

Działalność rewolucyjna

Był zaangażowany w prace Tymczasowego Komitetu Centralnego, a następnie Bułgarskiego Komitetu Rewolucyjnego. Brał udział w przygotowaniach do Powstania Kwietniowego (1876), a po jego ogłoszeniu zorganizował 200-osobowy oddział, z którym zdobył austriacki parowiec Radecki i 29 maja 1876 (17 maja 1876 w starym stylu) wylądował na bułgarskim brzegu Dunaju, w pobliżu wsi Kozłoduj, skąd udał się w stronę Starej Płaniny.

Śmierć

Po ciężkich walkach z Turkami, wspieranymi przez regularną armią turecką, bez wsparcia lokalnej ludności, zginął trafiony pociskiem 02.06.1876 r. To wersja oficjalna, bo wersji co do miejsca i sposobu jego śmierci jest więcej.

A prywatne życie?

Był żonaty. Gdy zginął miał zaledwie miesięczną córkę Iwankę (na zdjęciu). Nie powiedział żonie prawdy dokąd się udaje. Jedynie kilka razy ucałował córeczkę na pożegnanie. Pozostawił po sobie list pożegnalny na wypadek ewentualnej śmierci, w którym wyznaje swoją miłość, troskę i przyznaje, że tylko Ojczyznę miłuje bardziej.

Polski ślad

W biografii Botewa jest również polski ślad. Współpracował z polskim artystą, malarzem Henrykiem Dębickim, który przebywał na emigracji w Rumunii, gdzie uciekł po Powstaniu Styczniowym, który był ilustratorem jego artykułów w bułgarskiej prasie emigracyjnej, angażując się w walkę o wyzwolenie Bułgarii z niewoli tureckiej oraz autorem licznych karykatur politycznych i litografii o treści związanej z historią Bułgarów.

Pamięć

  • 2 czerwca

    O tym jak ważny jest Botew dla Bułgarów, o tym, że jest dla Bułgarów ikoną i symbolem narodowym może świadczyć fakt, że 2 czerwca, w dzień śmierci tego wybitnego poety i rewolucjonisty, dokładnie o godzinie 12.00, na 2 minuty życie w całej Bułgarii zatrzymuje się. Wszyscy pochylamy głowy, zapominamy o naszej codzienności, oddajemy hołd i dziękujemy naszym bohaterom. Dziękujemy im za ich poświęcenie, odwagę i za to, że istniejemy jako naród.
  • Botewka

    Znamienne jest również to, że na pierwszym bułgarskim banknocie wydrukowanym w naszym kraju w 1924 r. z jednej strony był car Borys III, a z drugiej Christo Botew. Dlatego też banknoty te o nominale 5000 lewa były nazywane powszechnie „botewkami”.
  • Przylądek szczyty

    Jego imię nosi przylądek Botew i szczyt Botew na antarktycznej wyspie Livingston, a także najwyższy szczyt Starej Płaniny.
  • Drugi program bułgarskiego radia

    Christo Botew nazywa się drugi program bułgarskiego radia narodowego, którego głównym celem jest kultura, edukacja, muzyka, sztuka.
  • Pochód

    Tradycją sięgającą roku 1946 jest również organizowanie marszu narodowego „Śladami Oddziału Botewa” z Kozłoduja do Okolczycy (miejsca śmierci), o długości 120 km.
  • Chiny

    W parku Chaoyang w Pekinie, największym parku w mieście, na alei wielkich osobistości, w pobliżu muzeum Jintai, wśród 12 rzeźb wielkich osobistości z całego świata jest pomnik Christo Botewa.

Podsumowanie

Christo Botew całym swoim życiem i czynem udowodnił, jak prawdziwe są napisane przez niego słowa: „Kto polegnie w walce o wolność, ten nie umiera”.
 
Przeczytaj też:



Autor: Przyblizamybulgarie
Napisz komentarz

ulalipoux
[url=http://slkjfdf.net/]Adexehav[/url] Adbootu rkk.bfoz.przyblizamybulgarie.com.cil.ct http://slkjfdf.net/
equunessu
[url=http://slkjfdf.net/]Ubahuuehi[/url] Ohituvedo pnd.gapt.przyblizamybulgarie.com.rxo.ao http://slkjfdf.net/