Bułgarska korona carska

08 Marzec, 2024, 07:30

Tak wygląda bułgarska korona carska, która w 1204 roku została założona na głowę bułgarskiego cara Kałojana, kiedy rzymski papież Innocenty III ogłosił go królem Bułgarii.

Korona cara Kałojana

W tym miejscu dodajmy, że Kałojan nigdy nie nazywał siebie później królem, a zawsze carem Bułgarii, ponieważ zgodnie ze średniowieczną bułgarską tradycją „król” jest tytułem niższym niż „car”.

To właśnie ta korona „papieska” była przekazywana z cara na cara przez dwa stulecia, aż do momentu gdy Bułgaria znalazła się pod jarzmem tureckim.

Losy korony

Późniejsze losy korony są dość dziwne. Po schwytaniu ostatniego cara bułgarskiego Iwana Sziszmana w 1395 roku przez Turków osmańskich, korona została przekazana sułtanowi Muradowi jako trofeum wojenne.

W 1605 roku ówczesny sułtan Ahmed I podarował ją księciu siedmiogrodzkiemu Istvánowi Stephanowi Bocskaiowi. Dlatego jest ona obecnie znana jako „korona Bocskaia”.

Po zajęciu Siedmiogrodu przez Węgry korona ponownie zmieniła właściciela i trafiła do skarbca królów węgierskich.

Stamtąd w 1608 roku trafiła w ręce Macieja II Habsburga, regenta Górnej Austrii, który został królem Węgier i Chorwacji i ogłosił się cesarzem Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

Dziś korona bułgarskich carów, która na przestrzeni wieków zmieniała wielu właścicieli, przechowywana jest w Muzeum Habsburgów w Wiedniu. Skarbiec Cesarski znajduje się na jednym z dziedzińców pałacu Hofburg w austriackiej stolicy.

Skarbiec Cesarki w Wiedniu

Tam korona jest prezentowana błędnie jako „turecka”, chociaż powszechnie wiadomo, że władcy osmańscy nie nosili koron europejskich jako atrybutu swojej władzy.

Tak naprawdę to, że wiemy dzisiaj, że „korona Bocskai” jest koroną Drugiego Carstwa Bułgarii, jest zasługą Węgra Tamása Szekeresa (Szekeres Tamás).

W czasie, gdy mieszkał i pracował w Sofii, na podstawie rysunków, malowideł i innych źródeł ustalił, że korona w muzeum w Wiedniu jest koroną bułgarskiego cara Kałojana. Jest ona charakterystyczna i odróżnia się od koron innych władców wschodnioprawosławnych.

Według badaczy korona została wykonana w Persji, waży 1,88 kg i ma 23,5 cm wysokości. Wykonana jest według wzorów rzymskokatolickich, ma kształt kopuły i jest inkrustowana złotem i dość prymitywnie szlifowanymi kamieniami szlachetnymi. Zwieńczona jest zielonym kamieniem, prawdopodobnie niezbyt dobrze obrobionym szmaragdem. Perły ułożone są w promieniste linie. Podstawa korony również składa się z dwóch rzędów pereł. Z przodu jest inkrustowany trudny do zauważenia krzyż.

Ponieważ w czasach Drugiego Carstwa Bułgarii (1185–1396) Persja była już w pełni zislamizowana, obecność krzyża na czole korony oznacza, że albo była ona wykonana na zamówienie dla władcy chrześcijańskiego, albo że została wykonana techniką perską w jakimś kraju chrześcijańskim.

Tym razem wyjątkowo więc zapraszamy do Wiednia!