24 maja - dzień bułgarskiego alfabetu

24 maja - dzień świętych braci Cyryla i Metodego, bułgarskiego alfabetu, edukacji i kultury oraz literatury słowiańskiej.

W Bułgarii używamy bułgarskich liter. Ale uwaga! To nie są litery rosyjskie jak myślą niektórzy. To Rosja przejęła z Bułgarii alfabet i chrześcijaństwo!

Alfabet bułgarski jest trzecim oficjalnym alfabetem w Unii Europejskiej. Z pewnością widziałeś banknoty euro. Wartość euro jest napisana na banknotach alfabetem łacińskim, greckim no i właśnie bułgarskim.

W 886 roku Bułgaria przyjęła alfabet głagolicy, stworzony przez św. Cyryla i św. Metodego. Dowiadujemy się tego z dzieła literackiego „O literach” średniowiecznego bułgarskiego pisarza, mnicha Chrobrego (Czernorizec Hrabyra). Jest to najstarsze znane pismo słowiańskie.

Ponieważ głagolica ma bardzo trudne do napisania litery, na początku X w. została ona zastąpiona cyrylicą, stworzoną w Presławskiej Szkole Literackiej. Wówczas Presław był stolicą Bułgarii.

Z Bułgarii cyrylica została rozpowszechniona do innych krajów słowiańskich. Święto 24 maja obchodzone jest teraz w Rosji, Ukrainie, Białorusi, Macedonii Północnej, Serbii, Czarnogórze, Czechach, Słowacji i innych.

W Bułgarii święto 24 maja jest nierozerwalnie związane z hymnem św. Cyryla i Metodego „Idź narodzie odrodzony”. Tekst napisał w 1892 r. Stojan Michajłowski, a muzykę w 1901 r. Panajot Pipkow.

Bułgarski alfabet ma 30 liter:
А Б В Г Д Е Ж З И Й
К Л М Н О П Р С Т У
Ф Х Ц Ч Ш Щ Ъ Ь Ю Я

Na komputerach i maszynach do pisania są dwa rodzaje układu klawiatury. Jednym z nich jest układ klawiatury zgodny z BDS (bułgarskim standardem stanowym). W nim najczęściej używane litery są umieszczone tak, aby można je było pisać mocniejszymi palcami - wskazującym i środkowym. W drugim układzie (zwanym fonetycznym) miejsca liter pokrywają się z układem na klawiaturze QWERTY.

Końcem XX wieku papież Jan Paweł II ogłosił dwóch braci Cyryla i Metodego patronami Europy.
Każdego roku 24 maja bułgarska delegacja państwowo-kościelna oddaje hołd przed grobem św. Cyryla w bazylice św. Klemensa w Rzymie, gdzie służą bułgarscy duchowni.

Dzieło braci Cyryla i Metodego znalazło odzwierciedlenie także w Polsce. Informacje na ten temat można znaleźć w małym zamku w Rogowie Opolskim, w pobliżu Opola. www.zamkipolskie.com/rogow/rogow.html

Tutaj, w dziale map historycznych, geograficznych i innych Opolskiej Biblioteki Wojewódzkiej, w jednej z sal wystawowych, w przeszklonej gablocie znajduje się otwarta księga, na kartach której zobaczymy po prawej stronie rycinę przedstawiającą dwóch świętych braci i napis:

„Początkowe dzieje Polski są bajeczne, tj. niepewne. Stare księgi piszą, że bardzo dawnymi czasami przybył książę słowiański, któremu było ...." Tutaj tekst się kończy i jest kontynuowany na następnej stronie, której nie mogliśmy przeczytać. A na dole strony pisze: „Święci Cyryl i Metody, Apostołowie Słowian, za których pośrednictwem my Polacy odebraliśmy światło wiary chrześć.“

Księga opowiada historię Wojciecha Sławnikowica (czeski Vojtěch Slavníkovec, niem. Adalbert) - pierwszego chrześcijańskiego świętego w Polsce. Był on biskupem Pragi. Podobnie jak wielu innych słowiańskich kaznodziejów na ówczesnych słowiańskich Wielkich Morawach, Wojciech przyjął poglądy braci Cyryla i Metodego, że wszystkie narody są równe wobec Boga i został ich naśladowcą. Był jednym z pierwszych kaznodziejów chrześcijańskich w Polsce.