Biało-czerwona Bułgaria

28 Luty, 2025, 07:30

Baba Marta to jedno z typowych bułgarskich świąt ludowych, które przetrwało przez tysiąclecia, aż do naszych czasów. Dla nas, Bułgarów, to zwiastun wiosny!

Bułgarskie ludowe święta

Inne typowo bułgarskie święta ludowe to Babinden, Trifon Zarezan, Todorowden, Eniowden, Ignażden. Święta te obchodzone są na ziemiach bułgarskich od tysiącleci. Niektóre z nich nadal są obchodzone wzdłuż drogi jaką przebyli Prabułgarzy do i z Azji Środkowej. Historia opowiada, że tysiące lat temu Prabułgarzy opuścili Półwysep Bałkański, by powrócić ponownie tutaj w 681 roku.

Podczas swojej wędrówki po Azji utworzyli kilka własnych państw, nazywanych Bołgar, Bałchara (Bałch), Bułchar, Burdżan, Bałchasz, Bałkaria i Bułchar – nazwy zniekształcone przez wymowę sąsiednich ludów. Nawet teraz w Azji spotkamy typowo bułgarskie nazwy. W Tybecie jest góra zwana Madara, w Himalajach przełęcz Szipka , a w Indiach rzeka Tundża.

Martenica

Z pewnością każdy z Was widział marteniczkę. To biało-czerwone splecione nitki, którymi obdarowujemy się 1 marca życząc sobie zdrowia i wszelkiej pomyślności.

Niedawno mój przyjaciel z Polski zapytał mnie, czy jest coś polskiego w święcie Baby Marty. Zdziwiłem się. - Dlaczego uważasz, że jest coś polskiego w naszym święcie? - Martenica ma barwy polskiej flagi. Jest biało-czerwona – odpowiedział.

Na początku nie wiedziałem, co mu odpowiedzieć. Rzeczywiście, martenica jest biało-czerwona, a to także kolory polskiej flagi. Ale zagłębiając się trochę w historię Polski, znalazłem odpowiedź na to pytanie.

Barwy flagi polskiej zostały zatwierdzone przez Sejm w 1831 roku, a za symbol państwowy biało-czerwona flaga została uznana w 1919 roku. Nie ma więc związku między bułgarską martenicą, a polską flagą.

Tradycja martenicy jest dużo, dużo starsza. Jest tak stara jak nasz kraj.

Symbolika

Biała i czerwona nić w czasach Traków symbolizowała nieskończoność życia i nieśmiertelność ludzkiego ducha.

Biały kolor symbolizował pierwotnie męskość, siłę, odporność i wytrzymałość. Później zaczęto go postrzegać jako symbol czystości, niewinności i cnotliwości.

Kolor czerwony symbolizował żeński początek i zdrowie. Był symbolem krwi, poczęcia i narodzin.

Dwie nitki, dwa kolory są w martenicy splecione ze sobą, co symbolizuje to, co daje życie i to co wspiera rozwój życia. Kolor czerwony chroni przed złymi duchami, natomiast kolor biały przynosi zdrowie i szczęście.

Martenica jest swojego rodzaju amuletem. Wierzymy, że chroni dom przed złem, a ludzi przed chorobami i złymi urokami. Ich noszenie ma zapewnić nam długie życie, zdrowie i siłę.

1 marca będziemy obdarowywać się marteniczkami na zdrowie i szczęście, a niektóre bułgarskie miasta już teraz są pięknie ozdobione martenicami, jak choćby Riła, gdzie właśnie zrobiliśmy to urocze zdjęcie.

Jak zwykle z tradycją tą związane są legendy i różne wierzenia: