Wyspa Świętej Anastazji

Święta Anastazja - jedyna zamieszkała wyspa na bułgarskim wybrzeżu Morza Czarnego. Położona na wodach Zatoki Burgaskiej, która jest największą zatoką w Bułgarii.

Wyspa powstała w wyniku erupcji wulkanu, a w wyniku sztormów i fal morskich pojawiły się na niej dziwaczne formacje skalne, które z uwagi na swój kształt zostały nazwane - Grzyb, Smok, Skamieniały Statek Piratów, Brama Słońca.

Ten maleńki kawałek lądu, o powierzchni zaledwie 90 arów, którą można obejść pieszo w zaledwie ok. 10 minut jest zarazem trzecią pod względem wielkości wyspą w Bułgarii, po sozopolskich wyspach Św. Iwana i Św. Kirika.

Znajduje się ok. 6,5 km (4 mile morskie) na południowy wschód od Burgas, między przylądkiem Czukalia i Atia.

Najwcześniejsza udokumentowana obecność człowieka na wyspie pochodzi z epoki późnego antyku, z IV-VI w. Dowodem na to jest obfity materiał ceramiczny znaleziony w badaniach podwodnych przeprowadzonych w 1973 roku.

Wyspa św. Anastazji została po raz pierwszy oznaczona na mapach Morza Czarnego przez holenderskiego kartografa Nikolaosa Witsena w ostatniej dekadzie XVII wieku.

Znajduje się tutaj klasztor Św. Anastazji Farmakolitria (Uzdrowicielka). Jest to jedyny klasztor w Bułgarii położony na wyspie. Jego część zachowała się do dnia dzisiejszego.

W średniowieczu takie święte schronienia istniały na sozopolskich wyspach św. Iwana, św. Kirika i Julity oraz na wyspie św. Tomasza Pozostały jednak po nich tylko pozostałości archeologiczne.

Najwcześniejsze dowody na istnienie klasztoru pochodzą z XV wieku. Na przestrzeni lat klasztor był kilkakrotnie napadany i podpalany przez piratów.

Cerkiew klasztorna pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP jest niewielka, o stabilnej kamiennej konstrukcji, wzmocniona drewnianymi poziomymi belkami. Zachował się w niej niezwykły drewniany ikonostas z 1802 roku. W niemal każdym szczególe ikonostasu pomiędzy elementami barokowymi widać wijącą się bujną roślinność bułgarskich pól i lasów, a deski usiane są uroczymi kwiatami bułgarskich ogrodów.

Warte uwagi są również zachowane freski z różnych okresów historii - X-XI wieku, a także XII-XIV wieku.

Cudem przetrwała piękna ikona św. Anastazji, przed którą wierni nadal oddają cześć w kościele Matki Bożej w Burgas.

Cerkiew przetrwała do 1923 roku, kiedy klasztor został przekształcony w więzienie i pełnił rolę bułgarskiego Alcatraz.
Zesłano tutaj 132 komunistów i właścicieli ziemskich. Więzienie ma wyspie trudno było jednak utrzymać i zmusiło to rząd do przeniesienia więźniów do Burgas, a część z nich zwolniono.

Po atentacie w sofijskiej cerkwi Św. Niedzieli w kwietniu 1925 roku wyspa została ponownie zamieniona na więzienie. Dnia 29 lipca 43 zatrzymanych zdołało uciec dwiema łodziami wiosłowymi do przylądka Czukalia, skąd przedostali się i ukryli w górach Strandża. Na pamiątkę tego wydarzenia jedno ze skrzydeł klasztoru zostało później zamienione na muzeum.

Na wyspie jest również latarnia morska. Pierwsza latarnia została zbudowana w 1889 roku przez francuską firmę na żelaznym filarze, wzniesionym 40 metrów nad poziomem morza. Przy dobrej pogodzie jej światło było widoczne z odległości 10 mil.

W 1912 roku w północnej części wyspy położono fundamenty pod nową latarnię morską. Światło tej latarni po raz pierwszy zabłysło 13 czerwca 1914 roku i do dziś prowadzi statki.

W latach 60-tych – 80-tych ubiegłego wieku wyspa była ulubionym miejscem twórczej bohemy Burgas, a to głównie za sprawą poety Hristo Foteva, który pokochał wyspę.

Wyspa słynie również z tego, że kręcono tu filmy „Na małej wyspie” Rangela Valchanova i „Wyspa” Kamena Kaleva z udziałem Leticji Casta.

Od 2001 roku św. Anastazja ma status zabytku kulturowego i historycznego.

A jak wygląda wyspa dzisiaj?

Dla tych, którzy chcą cieszyć się romantyzmem wyspy dłużej niż jeden dzień, istnieje możliwość spędzenia nocy na wyspie. Pokoje gościnne oferują niepowtarzalny widok na magiczne piękno Zatoki Burgaskiej, a ich ogólne wnętrze zostało zaprojektowane tak, aby w wyjątkowy sposób odtworzyć atmosferę i ducha przeszłości. Pokoje znajdują się w Małym Budynku Klasztornym i Wielkim Budynku Klasztornym, które w przeszłości były częścią kompleksu klasztornego na wyspie.

Kontynuując wyspiarską tradycję można zakupić w tutejszej „aptece” cudowne zioła i mikstury, rozmaite produkty naturalne, słodkości, dżem figowy i wiele innych, napić się aromatycznej herbaty, gorących i zimnych orzeźwiających napojów przygotowywanych na bazie ziół zebranych na wyspie.

W restauracji „100 lat temu” można natomiast zamówić autentyczne burgaskie dania oparte na starych recepturach.

Na wyspie jest również małe muzeum, które opowiada o burzliwych losach i historii wyspy, o którym opowiemy innym razem.

Na wyspę kursuje regularnie, 3 razy dziennie (godz. 10.00, 13.30, 17.00) statek Anastazja, który wypływa z Burgas, z przystani Magazija 1, położonej bezpośrednio przy przystani morskiej Burgas.

Rejs trwa ok. 30 minut, a powrót jest po 2 godzinach. Bilet w dwie strony to aktualnie wydatek rzędu 14 lewa.

Czasami na wyspie organizowane są koncerty, występy różnych gwiazd, a swoje święto Wyspa Św. Anastazji obchodzi 15 sierpnia, choć zgodnie z kalendarzem prawosławnym wypada ono 22 grudnia, wtedy jednak zimą jest ona trudno dostępna.

Jedno jest pewne. Warto tu przyjechać i spędzić chociażby 2 niezapomniane wyjątkowe godziny, nacieszyć się pięknem i spokojem wyspy i będą to cudownie spędzone chwile.