Jeździec z Madary - kim jest tajemniczy jeździec

Kim jest Jeździec z Madary?

Jeździec z Madary to jedna z wielu tajemniczych wartości kulturowych na naszym terytorium, o olbrzymim znaczeniu krajowym i światowym, której pochodzenie i znaczenie nie do końca jest jednak jasne.
 
Znajduje się w pobliżu wioski Madara w regionie Szumen, ok. 75 km od Warny.

Unikalność i znaczenie

Jeździec z Madary jest wzorem wczesnośredniowiecznej sztuki bułgarskiej i symbolem bułgarskiej państwowości.
 
Uważany jest za jedyną tego typu kamienną płaskorzeźbę w całej Europie i dzięki tej wyjątkowości jest częścią dziedzictwa kulturowego UNESCO.
 
Jest również jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli Bułgarii. Jest tak ważny i cenny, że gdy przeprowadzono w 2008 roku konkurs, który bułgarski symbol miałby znaleźć się na Euro, gdyby zostało ono wprowadzone w Bułgarii, Jeździec z Madary zajął I miejsce, wyprzedzając cyrylicę, wzgórze Carewec, bułgarską różę i olejek różany oraz Rylski Monastyr.
 
Od tego czasu nazywany jest Światowym Symbolem Bułgarii.

Czym jest Jeździec z Madary?

Ta wyjątkowa i spektakularna kamienna płaskorzeźba wykonana z niezwykłym mistrzostwem, przedstawia jeźdźca na koniu, naturalnej wielkości, który włócznią przebija lwa i psa, który podąża za koniem.
 
Cała scena jest wyrzeźbiona na pionowej 100 – metrowej skale, na imponującej wysokości 75 m., a sama płaskorzeźba ma 2,6 m wysokości i 3,1 m szerokości. Wokół niej znajdują się trzy inskrypcje wyryte w skale.
 
Sam strój jeźdźca i sposób wykonania czterech postaci – jeźdźca, konia, lwa i psa wskazują, że wykonanie płaskorzeźby jest związane z kulturą Prabułgarów, a nie z kulturą tracką, bizantyjską czy inną.
 
Realizm i trójwymiarowość figur są nietypowe dla sztuki ówczesnej Europy. Według niektórych ekspertów pierwowzorów tego typu pomników należy poszukiwać w sztuce starożytnej Persji.

Kim jest tajemniczy jeździec?

Istnieje wiele różnych hipotez co do tego kim jest słynny Jeździec z Madary.
 
Najbardziej rozpowszechnioną i najbardziej popartą dowodami hipotezą jest ta, że płaskorzeźba jest obrazem triumfującej sceny bułgarskiego chana, władcy nad Bizancjum, a przebity włócznią lew symbolizuje pokonanego wroga.
 
Kim był przedstawiony chan? Być może jest to wizerunek dawnego bułgarskiego władcy Chana Tervela (701 - 721). Napisy nad jeźdźcem informują o wydarzeniach, które miały miejsce w VIII - IX wieku i dotyczą pomocy, jakiej Chan Tervel udzielił Justynianowi II przy powrocie na tron.
 
Słynny badacz Karel Škorpil, który w 1895 roku dokładnie przestudiował płaskorzeźbę, uważał, że jeźdźcem był Chan Krum, a płaskorzeźba pochodzi z czasów pierwszej ery bułgarskiej.
 
Inna znana i prawdopodobna wersja głosi, że płaskorzeźba przedstawia najwyższego boga Prabułgarów - Tangrę.
 
Istnieje też wiele innych hipotez, według których jeździec jest perskim władcą Dariuszem, królem łacińskim, który polował na płaskowyżu, ale spadł ze skał i zmarł, a jego krewni uwiecznili go na skale lub nawet samym starożytnym greckim bogiem Mitrą itp.
 
Niektóre z nich są dalekie od prawdy, ale czy kiedykolwiek poznamy w pełni sekret Jeźdźca z Madary?

Napisy wokół płaskorzeźby

Wokół płaskorzeźby wyrzeźbione są precyzyjnie trzy inskrypcje, w języku greckim, w większym lub mniejszym stopniu już zniszczone. Zakłada się, że wszystkie powstały w różnym czasie i mają starobułgarskie pochodzenie.
 
Pierwsza, najstarsza inskrypcja znajduje się przed samym jeźdźcem i prawdopodobnie pochodzi z czasów Chana Tervela (701-717).
 
W następnych, po prawej i lewej stronie od jeźdźca wspomina się Chana Kruma i Omurtaga i prawdopodobnie zostały wykonane na ich zamówienie.
 
Napisy opowiadają o stosunkach między Bułgarią, a Bizancjum za czasów wspomnianych chanów oraz wspominają najwyższego protobułgarskiego boga Tangrę.

Co oznacza Madara?

W tym przypadku również istnieje wiele hipotez dotyczących pochodzenia imienia Madara. Niektórzy historycy uważają, że nazwa pochodzi od starożytnego greckiego przymiotnik a „madaros” – co oznacza nagi, łysy, bezdrzewny.
 
Inni uważają, że ma ona stare bułgarskie pochodzenie i oznacza Święta Skała, Święte Miejsce. Miałoby to sens, gdyż Jeździec z Madary znajduje się bardzo blisko protobułgarskiego sanktuarium pogańskiego.

Rezerwat Historyczno – Archeologiczny Madara

 
Jeździec z Madary jest częścią Narodowego Rezerwatu Historyczno-Archeologicznego Madara i znajduje się na liście 100 narodowych atrakcji turystycznych Bułgarii.
 
Jest tutaj muzeum archeologiczne, które przedstawia historię Madary i ponad 350 oryginalnych znalezisk z regionu.
 
Okolica jest niezwykle piękna, majestatyczne skały, piękna przyroda, pozostałości dawnej twierdzy na szczycie wzniesienia, źródło Nimfy, skalna kaplica Św. Panteleimona – część dawnego niegdyś olbrzymiego sanktuarium i miejsca kultu.
 
Madara miała niegdyś olbrzymie znaczenie administracyjne i kultowe. W XIV wieku powstał tutaj jeden z największych klasztorów skalnych w Bułgarii.
 
W ponad 150 naturalnych jaskiniach zlokalizowanych na różnych poziomach były kaplice, cele klasztorne i grobowce. Jedna z większych jaskiń została wykorzystana jako kościół. Jest to istniejąca i działająca do dziś skalna kaplica Św. Panteleimona.
 
Za czasów panowania tureckiego zburzono błyszczące pałace, zabytki starożytności i średniowiecza.
 
Tylko Jeździec z Madary pozostał nienaruszony i jest niemym świadkiem dawnej bułgarskiej świetności.
 
Z powodzeniem możesz włączyć go w program wycieczki „Śladami króla Władysława Warneńczyka”, jest na trasie i tu również dotarły wojska polskiego króla.
 



Autor: Przyblizamybulgarie
Napisz komentarz