Swesztarski Grobowiec i jego tajemnice

25 Pażdziernik, 2024, 07:30

Wiele starożytnych kultur wierzyło, że gwiazdy na nocnym niebie wyznaczają drogę człowieka przez świat, a po zakończeniu ziemskiej podróży dusza wraca do gwiazd.

Dlatego część najsłynniejszych starożytnych pomników zostało zbudowanych jako odbicie gwiaździstego nieba. Rezerwat historyczno-archeologiczny Sborianowo (Sboryanovo) w Bułgarii jest tego przykładem.

Obejmuje on kilka starożytnych kurhanów i nekropolii, pozostałości starożytnego trackiego miasta i muzułmańskie sanktuarium - Demir Baba Teke

Getowie

Dla starożytnego trackiego plemienia Getów ważną konstelacją był Orion. Według nich był on w praktyce lirą mitycznego trackiego śpiewaka i muzyka Orfeusza, którą po jego zabójstwie przez rozwścieczone Menady złapał Zeus i umieścił na niebie.

To o Getach Herodot w swojej historii pisał, że są najmężniejszymi i najsprawiedliwszymi wśród Traków.

Nazwa Getów wywodzi się prawdopodobnie od słowa „goetes” – prorocy. Ich na wpół mityczny kapłan, król i bóg Zalmoxis głosił naukę o nieśmiertelności duszy i według legendy to on nauczał o nieśmiertelności celtyckich druidów.

W dzisiejszym Sborianowie Getowie zbudowali 12 kurhanów zgodnie z położeniem gwiazd Oriona. Znajdują się one w odległości ok. 2,5 km od wsi Swesztari (Sveshtari), od której pochodzi nazwa jednego z najsłynniejszych grobowców w Dolinie Królów Trackich - Swesztarskiego Grobowca, w którym swoją ziemską wędrówkę zakończył tracki władca Dromichet.

Ciekawostki i fakty

Ze względu na swoje ogromne znaczenie grobowiec ten jest jednym z bułgarskich obiektów znajdujących się na liście światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Od połowy marca do końca listopada można go zwiedzać codziennie w godzinach 09.00–17.00, z wyjątkiem poniedziałków i wtorków.

Ciekawostką jest, że według pomiarów oś grobowca w IV wieku p.n.e. pokrywała się z kierunkiem przesilenia zimowego. Przez specjalny otwór w ścianie komory grobowej promienie słoneczne mogły przedostać się do niej i oświetlić centralne postacie w scenie unieśmiertelnienia króla trackiego i Bogini Matki, która ofiarowała mu koronę nieśmiertelności.

W rzeczywistości Dromichet był jednym z największych władców Getów. Historycy sugerują, że jego stolica Helis znajdowała się w pobliżu obecnego rezerwatu Sborianowo, którego nazwa (sbor = zgromadzenie) prawdopodobnie wzięła się od faktu, że nekropolia jest świętym miejscem spotkań ludzi i bogów.

Dromichet zasłynął z tego, że pokonał w bitwie, pojmał i wziął jako zakładnika do swej rezydencji Lizymacha - generała Aleksandra Wielkiego. Według legendy młoda żona Dromicheta była właśnie córką Lizymacha.

Tym, co wyróżnia Swesztarski Grobowiec spośród wszystkich innych, jest fakt, że po jego odkopaniu i całkowitym zbadaniu, wokół niego zbudowano komorę, którą następnie zasypano. Dzięki temu zwiedzający mają okazję obejść zewnętrzną część grobowca i zobaczyć jego zewnętrzne ściany.

Grobowiec został zbudowany w pierwszej połowie III wieku p.n.e. Ma prawie 4,5 m wysokości, 7,5 m długości i 6,5 m szerokości. Jest zbudowany w całości z dużych białych bloków obrobionego miękkiego wapienia.

Składa się z korytarza zwanego dromosem, prowadzącego do trzech pomieszczeń – przedsionka, bocznego pomieszczenia i komory grobowej, a wszystkie pomieszczenia nakryte są półcylindrycznymi sklepieniami, rozmieszczonymi asymetrycznie na różnych wysokościach.

Wejście do przedsionka zdobią naprzemienne rozety i głowy byków połączone girlandami. Cały grobowiec ma ciekawą dekorację.

W komorze grobowej odnaleziono dwa kamienne łóża, szczątki ludzkie i dary grobowe. Kamienne łoża zdobią ornamenty przedstawiające sceny religijne ubóstwienia. Ludzkie kości należały do trzech osób - mężczyzny w wieku około 36 lat, prawdopodobnie wspomnianego już władcy Getów - Dromicheta, 25-letniej kobiety – prawdopodobnie jego żony, córki Lizymacha, a pozostałe szczątki były częściowe. Historycy przypuszczają, że był to jakiś krewny króla i pochowano go później.

Zamiast zwykłych kolumn strop grobowca w Swesztarach podtrzymuje 10 kobiet, które zdają się wyciągać ręce do nieba. Figury te zwane są kariatydami. Tak w starożytności nazywano kapłanki Artemidy. Jedne z najsłynniejszych kariatyd podtrzymują sklepienie Akropolu w greckiej stolicy, w Atenach.

Wysokość kariatyd w Swesztarskim Grobowcu wynosi 1,2 metra. Kobiety ubrane są w mocno marszczone, sięgające do stóp suknie bez rękawów, których koniec jest podwinięty do góry i przypomina kwiat. W pasie przewiązane są paskiem, który podkreśla ich talię. Ich kręcone włosy opadają swobodnie na ramiona, a na głowach trzymają kosze.

O kunszcie twórców świadczy fakt, że każda z kariatyd ma inne oblicze. Ich twarze, włosy i ubrania były pomalowane farbą, która jednak w ciągu tych dwóch tysiącleci, które minęły od ich stworzenia niemal całkowicie wyblakła.

Na półkolistej ścianie pod sklepieniem komory grobowej namalowano rytuał przebóstwienia trackiego władcy Dromicheta. Król przedstawiony jest na koniu, a za nim podąża dwóch giermków. Naprzeciwko niego stoi bogini, a za nią cztery inne kobiety niosące w rękach dary. Bogini ubrana jest w długą szatę i podaje zmarłemu władcy złotą koronę. Ze względu na to, że rysunek pozostał niedokończony, jak i szczegóły niektórych kariatyd, przyjmuje się, że władca zmarł nagle, prawdopodobnie w bitwie.

Duża część darów pogrzebowych w Swesztarskim Grobowcu została zrabowana prawdopodobnie jeszcze w czasach starożytnych. O ich bogactwie możemy sądzić po tym, że w bocznej komnacie grobowca znaleziono kości pięciu koni, które tam zabito, aby służyły zmarłemu w zaświatach.

Odnaleziono też ślady dołów ofiarnych i palenisk, gdzie odprawiano rytuały pogrzebowe, aby król tracki i jego młoda żona bez przeszkód dotarli do zaświatów.

Spośród ponad 150 kurhanów w Sborianowie zbadano około 30. Czeka nas więc jeszcze z pewnością wiele niespodzianek i skarbów.

Autor: Przyblizamybulgarie

Napisz komentarz