Skarb z Wyłczitryn - największy złoty skarb tracki

09 Lipiec, 2023, 11:00

Złoty skarb z Wyłczitryn (Valchitran) jest największym złotym skarbem trackim odkrytym na terytorium Bułgarii.

Największy złoty skarb tracki

Jest to jeden z najwspanialszych zabytków kultury trackiej o łącznej wadze 12,4 kg czystego złota. Składa się z 13 przedmiotów: dużej i głębokiej misy z dwoma uchwytami, dużej chochli z jednym uchwytem, trzech małych kubków (kiatos), siedmiu dysków (2 duże i 5 małych) oraz jednego trzydzielnego naczynia, najbardziej imponującego, wyglądającego jak trzy połączone ze sobą naczynia w kształcie migdałów.

Niesamowity kunszt

Wszystkie przedmioty są jednolite pod względem stylu artystycznego i wykonania. Zostały wykonane z niesamowitym kunsztem, przy użyciu złożonej techniki zwanej niello - wbijania srebrnych blach w złoto. Są jednym z najbardziej interesujących znanych dzisiaj przykładów starożytnej toreutyki (sztuki obróbki metali).

Naczynia pomimo prostych linii i oszczędnej dekoracji zachwycają wyjątkową elegancją. Poza dużym naczyniem i małymi kubkami, które mają kształt typowy dla naczyń z tego okresu, wszystkie inne naczynia są unikatowe.

Datowanie skarbu

Wśród badaczy wciąż toczy się dyskusja na temat datowania skarbu. Część naukowców umieszcza jego produkcję na okres środkowej epoki brązu (lata 2000 i 1600), podczas gdy inni uważają, że pochodzi on z późnej epoki brązu (1600-1200 p.n.e).

Pochodzenie skarbu

Poza kontrowersjami dotyczącymi datowania złotego skarbu z Wyłczitryn, wciąż toczą się dyskusje na temat jego przynależności do kulturowo-historycznych obszarów Półwyspu Bałkańskiego.

Część naukowców skłania się do teorii, że pochodzi on z terenów środkowego biegu Dunaju, inni łączą go z cywilizacjami Anatolii z okresu przedhetyckiego i hetyckiego. Istnieje również przypuszczenie, że ma on związek z cywilizacją mykeńską.

Wnioskując po doskonałym kunszcie wykonania i osobliwym kształtom niektórych naczyń, skarb z Wyłczitryn był prawdopodobnie własnością trackiego wodza plemiennego. Pod względem bogactwa srebra i złota nie ustępuje skarbom opisanym przez Homera w Iliadzie i Odysei.

Przeznaczenie

Przypuszcza się, że naczynia były używane do rytuałów religijnych wykonywanych przez trackich kapłanów - królów. Naczynie trójdzielne to potrójny kielich, który służył do mieszania wina, mleka i miodu. Według niektórych badaczy naczynie służyło do rytuału bratania się lub zawierania pokoju. Zawierając traktat pokojowy lub godząc się starożytni pili z tej mieszanki.

Uważa się, że skarb pochodzi z obszaru między ujściami rzek Cisy i Ogosty.

Przypadkowe odkrycie

Złoty skarb z Wyłczitryn jest jednym z najbardziej zagadkowych skarbów odkrytych na ziemiach bułgarskich. Został znaleziony przypadkowo w 1924 roku podczas uprawy ziemi, w czasie kopania w winnicy.

Początkowo odkrywcy nie wiedzieli, że znalezione przedmioty są wykonane ze złota. Po długim przebywaniu w ziemi miały one ciemnożółty kolor i myśleli, że to zwykłe naczynia z brązu.

Jak opowiadała dr hab. Bonni Petrunowa, dyrektor Narodowego Muzeum Historycznego, rozdawali je, a w dużej złotej misce, ważącej ponad 6 kg karmili nawet prosiaka.

Doprowadziło to do sytuacji odcięcia niektórych pokrywek nożycami do winorośli i zabraniu ich do Plewen, gdzie potwierdzono, że materiał jest ze złota.

Jubiler z Plewen poinformował Narodowe Muzeum Archeologiczne w Sofii i 7 stycznia 1925 r. złoty skarb został tam przewieziony. Jednak odcięte kawałki nigdy nie zostały odnalezione.