Niezwykła historia pierwszej Bułgarki, która okrążyła świat

09 Marzec, 2023, 07:30

W Bułgarii podobnie jak w Polsce kobiety wciąż są bardzo słabo widoczne w przestrzeni miejskiej. Zaledwie kilka procent ulic nosi nazwy na ich cześć, a przecież jest wiele wybitnych kobiet w historii obu naszych krajów.

Historia niczym z filmu

Dzisiaj postanowiliśmy więc opowiedzieć Ci inspirującą historię pewnej kobiety, zupełnie zwyczajnej, takiej z sąsiedztwa, która mogłaby z powodzeniem posłużyć za fabułę wielkiej hollywoodzkiej produkcji, która dowodzi ogromnej siły, pasji i odwagi, jakie może pomieścić kobieca dusza – historię Anki Lambrewej, pierwszej Bułgarki, która okrążyła świat. Z zamiłowania podróżniczki, która wszędzie gdzie jest szerzy wiedzę o Bułgarii, swojej ukochanej ojczyźnie.

Dzieciństwo Anki Lambrewej

Anka Lambrewa urodziła się zimą 1895 roku, w biednej, ale zżytej rodzinie. Od najmłodszych lat wykazywała niezwykłe zainteresowanie i ciekawość otaczającego ją świata.

Zamiłowanie do nauki zaprowadziło ją do pięknego Płowdiwu, gdzie ukończyła gimnazjum. Aby móc zrealizować swoje marzenie i zdobyć wykształcenie, zebrać środki na przyszłą edukację, a jednocześnie pomóc w utrzymaniu licznej rodziny (w sumie było 5 dzieci), Anka uczy się i pracuje jako służąca. „Będę spała na ulicy, będę czytać pod latarnią, ale i tak skończę szkołę!” - obiecuje i dopina swego. Kończy gimnazjum z wyróżnieniem.

Studia medyczne

W 1918 roku 23-letnia dziewczyna zamieszkuje w Sofii, studiuje medycynę i jednocześnie pracuje w firmie ubezpieczeniowej. Rok później umierają jednak jej rodzice, jeden po drugim. Anka wraca do Karłowa i zaczyna pracować jako nauczycielka pomagając rodzeństwu. Jednak los daje Ance drugą szansę.

Kilka lat później dowiaduje się przypadkowo, że trwają rekrutacje na Uniwersytet Medyczny w Konstantynopolu. Zdobywa stypendium i wyrusza w drogę ku swoim marzeniom.

Gdy jej szkołę zamknięto, przenosi się do szkoły Sióstr Miłosierdzia, kończy studia i podejmuje pracę w szpitalu nad Bosforem.

Przypadek początkiem przygody

Tam Anka ratuje życie pewnemu Anglikowi. Młody człowiek nie zapomina o kobiecie, która uratowała mu życie. W dowód wdzięczności wysyła jej zaproszenie i bilet do Nowej Zelandii, gdzie mieszka z rodziną. Oferuje jej także pracę związaną z opieką nad jego chorą córką.

Anka przyjmuje zaproszenie i w marcu 1928 roku wraz z 2500 innymi pasażerami wsiada na parowiec i wyrusza w swój pierwszy rejs dookoła świata, w czasie którego nie tylko zapozna się z obcą kulturą, ale także będzie wychwalać Bułgarię.

Podróż do Nowej Zelandii

I tak rozpoczyna się jej kilkumiesięczna podróż przez Egipt, Indie, Cejlon (dzisiejsza Sri Lanka) i Australię, podróż, która odmieni jej życie, będzie spotkaniem z nowym światem, który opisze pozostawiając pamiątkę dla przyszłych pokoleń.

Po bezpiecznym dotarciu do Nowej Zelandii Anka poświęca się opiece nad córką swojego pracodawcy. Jednocześnie zdaje sobie sprawę, że w tym egzotycznym kraju nikt nie słyszał o Bułgarii. Postanawia to zmienić.

Nieznana Bułgaria

Prowadzi seminaria o Bułgarii, a ponieważ jest wspaniałą gawędziarką, w krótkim czasie zaczynają się one cieszyć dużym zainteresowaniem, a ona sama zostaje zauważona przez nowozelandzką prasę.

Gazety zaczynają konkurować o jej artykuły, które publikuje z wielkim zapałem. Pisze szereg artykułów z serii „Nieznana Bułgaria” do wszystkich lokalnych gazet.

Do kulturalnej misji Anki włącza się i bułgarskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, które tłumaczy jej teksty i rozsyła do wszystkich ambasad na całym świecie.

W ten sposób Anka staje się swoistą ambasadorką Bułgarii w Nowej Zelandii. Przybliża miejscowej ludności historię, geografię i etnografię Bułgarii. Otwiera nawet kurs haftu bułgarskiego. I tak, 17 667 km od ojczyzny, pojawiają się bułgarskie hafty.

Maorysi i podróże po Nowej Zelandii

Aby lepiej poznać lokalną ludność i kulturę, Lambrewa odbywa wiele podróży po Nowej Zelandii. Na jakiś czas, zamieszkuje nawet z Maorysami, rdzenną ludnością Nowej Zelandii, którzy stanowili główną ludność przed przybyciem Europejczyków.

W swoich wspomnieniach szczegółowo opowiada o ich zwyczajach, życiu i starożytnej kulturze.

Jest pod wrażeniem, że przed drzwiami ich domów ziemia jest podziurawiona, a stamtąd jak z samowara wydobywa się gorąca para. Opowiada, że okolica gdzie mieszka plemię, jest usiane gejzerami, do których Maorysi za pomocą sieci wkładają ziemniaki, jajka i owoce, aby je ugotować. A tam, gdzie jest najwięcej gorących źródeł, budują swoje mieszkania, aby zimną porą ogrzewały im podłogi.

Tęsknota za Bułgarią

Po latach serce Anki zatęskniło jednak za ojczyzną i postanawia wrócić do Bułgarii, ale nie tą samą drogą, którą przybyła, a w przeciwnym kierunku, w kierunku Hawajów.

„Zwiedziłam świat i wracam do Bułgarii z jeszcze większą miłością. Z jaką niecierpliwością czekam, aż parowiec zatrzyma się w Widin. Bułgaria – gdy natrafiam na to słowo w książce lub gazecie, wydaje mi się, że nie ma piękniejszego kraju na Ziemi".

„Świat jest piękny, ale obcy. Tam kwiaty nie wydzielają tego samego zapachu, ptak nie śpiewa tym samym głosem, tam nie ma naszej Doliny Róż i pięknych pieśni w majowy poranek. Bułgario, jaka jesteś piękna!” - pisze w swoich wspomnieniach Anka Lambrewa.

Okrężna droga do kraju

Podczas drogi powrotnej bułgarska podróżniczka odwiedza takie miejsca jak Tasmania, Tahiti, Fidżi i Samoa. Stamtąd płynie statkiem do Los Angeles, Vancouver, Toronto, widzi nawet wodospad Niagara. Pokonuje Kanadę z zachodu na wschód, dociera do wschodniego wybrzeża USA i z Nowej Funlandii, skąd wyrusza parowcem w transatlantycki rejs do Anglii.

Pierwsza kobieta, która przeleciała nad La Manche

Spełnia też jedno ze swoich największych marzeń o przelocie samolotem nad kanałem La Manche i zostaje pierwszą kobietą na świecie, która tego dokonała (1929).

Wraca do rodzinnego Karłowa, gdzie jest ciepło witana przez krewnych i znajomych. Zaczyna opowiadać wszystkim o tym, co widziała na drugim końcu świata, a swoje historie ozdabia zdjęciami.

Druga podróż dookoła świata

Ale awanturniczy duch Anki nie daje jej spokoju, spragniona wiedzy i podróży wyrusza w swoją drugą podróż dookoła świata, w czasie której odwiedzi liczne kraje, nauczy się 7 języków, będzie udzielać lekcji francuskiego i angielskiego, pomagać tworzyć szpitale i szkoły i wszędzie będzie opowiadać o nieznanej Bułgarii, jej chlubnej przeszłości, wspaniałym klimacie, o krainie róż, gościnnych ludziach i pysznych owocach.

Będzie jeździć konno i motocyklem, bo Anka równie dobrze czuje się w samolocie, w pociągu pierwszej klasy, jak i na grzbiecie wielbłąda. Jest bardzo ciekawa świata i wszędzie jej pełno.

Spotkanie z Dan Kołow

W czasie swojego pobytu w Paryżu, gdzie odbywał się akurat wielki turniej zapaśniczy, na którym walczył legendarny bułgarski zapaśnik Dan Kołow, weszła na przykład na ring w bułgarskim stroju, wręczyła mu bukiet róż i życzyła powodzenia. Dan Kołow pokonał wtedy wszystkich swoich przeciwników, ale finał został odwołany z powodu choroby.

Za drutem kolczastym

Druga wojna światowa zastała Ankę w Iranie, na terytorium wroga, gdzie zajmowała się pracą humanitarną. Jej przyjaciele, z którymi tam była, przekonywali ją do zrzeczenia się obywatelstwa bułgarskiego i potępienia swojego kraju, ale Anka tego nie zrobiła: „Jestem Bułgarką i nie mogę osądzać mojego kraju!”

Została zesłana do obozu politycznego Mio-Mie w Libanie, gdzie pisała wiersze poświęcone głównie Bułgarii, a także wiersz w języku francuskim „Za drutem kolczastym”.

Ale i tutaj szczęście się do niej uśmiecha. Stale zwiększająca się liczba jeńców wojennych i brak personelu medycznego stały się powodem przeniesienia Anki do pracy na oddziale szpitalnym.

Wielka miłość i działalność w Iranie

Tu młoda lekarka ratuje wielu rannych żołnierzy i poznaje swojego przyszłego męża – Rayada Ahmada Dina.

Po uwolnieniu przez siły alianckie oboje udają się do Iranu, gdzie się pobierają, a jej perski książę daruje jej 3 wioski. W Iranie Anka kontynuuje swoją pracę humanitarną, kierując energię na poprawę warunków życia. Dzięki niej zainstalowano nowe wodociągi, zbudowano szpitale, szkołę i dom kultury.

Kontynuuje też działalność edukacyjną na temat bułgarskich wartości kulturowych i historii.

Podróże z mężem

Razem z mężem adoptują chłopca o imieniu Kilmars i nie przestają podróżować. W latach 1957-1964 odwiedzają Liban, Syrię, Włochy, Szwajcarię, Chiny, Japonię, Cejlon, Wietnam, Australię, Nową Zelandię, Tahiti, Fidżi i Samoę.

Pod koniec lat 60. jej mąż umiera. Mając już ponad siedemdziesiąt lat, Anka postanawia odbyć swoją ostatnią podróż i wrócić do Bułgarii.

Powrót do kraju

Wraca do swojej ojczyzny po kilkudziesięciu latach życia z dala od niej, pełna niezliczonych historii i przygód, ze zdjęciami i wrażeniami z ponad 45 krajów i gotowa opowiedzieć całe to bogactwo swoim rodakom.

Jej wspaniałe dzienniki i eseje z podróży, książki oraz albumy z pięknymi zdjęciami egzotycznych krajów i nieznanych ludzi wywołują prawdziwą sensację. Dużą część materiałów ze swoich podróży przekazała do muzeów w Płowdiwie i Karłowie.

Anka Lambrewa odeszła z tego świata 18 lutego 1976 roku w wieku 81 lat. Jej ostatnią wolą było, aby być pochowaną w ukochanym Karłowie obok rodziców.

Wzór do naśladowania

Tak wyglądało życie pierwszej Bułgarki, która odbyła podróż dookoła świata. Kobiety, która może być przykładem do naśladowania. Nie tylko z powodu olbrzymich pasji podróżniczych, chęci odkrywania nowych horyzontów, ale także z powodu tego, że nigdy nie zapominała o swoich korzeniach i wykorzystywała każdą chwilę, by opowiadać światu o swojej pięknej ojczyźnie, o nieznanej na świecie Bułgarii.

Autor: Przyblizamybulgarie

Napisz komentarz